Ba tháng giữa được xem là giai đoạn thoải mái nhất của thai kỳ, khi mà tình trạng nôn nghén đã dần được cải thiện, bụng bầu của mẹ cũng chưa quá lớn nên cơ thể vẫn còn tương đối nhẹ nhàng. Tuy nhiên, cũng có một số mẹ bầu gặp phải tình trạng mất ngủ, khó ngủ, ngủ không ngon giấc. Nếu bà bầu mất ngủ 3 tháng giữa chưa rõ nguyên nhân, không biết làm thế nào để cải thiện chất lượng giấc ngủ thì đừng bỏ qua những thông tin trong bài viết dưới đây. 

Mang thai 3 tháng giữa có hay bị mất ngủ không?

Mất ngủ là tình trạng thường gặp ở bà bầu, xảy ra do nhiều nguyên nhân, thường liên quan đến tình trạng hệ tiêu hóa hoạt động kém, thức ăn tiêu hóa lâu, bào thai lớn khiến các cơ quan trong cơ thể bị chèn ép. Khi bị mất ngủ, mẹ bầu thường gặp phải các hiện tượng như:

• Trằn trọc, khó đi vào giấc ngủ, thao thức, buồn ngủ mà không ngủ được hoặc người mệt mỏi, muốn ngủ nhưng trằn trọc không yên, đầu óc luôn tỉnh táo
• Ngủ được nhưng giấc ngủ nông, không thể ngủ sâu giấc được, có thể ngủ sâu giấc nhưng lại hay bị thức giấc vào ban đêm và khó ngủ lại được
• Khó ngủ vào ban đêm nhưng lại hay buồn ngủ, mệt mỏi vào ban ngày, nhịp sinh học bị đảo lộn nghiêm trọng
• Ngủ được nhưng giấc ngủ chập chờn, ngủ không sâu giấc, dễ bị giật mình, khó ngủ tiếp trở lại hoặc dậy quá sớm khi chưa đủ giấc
• Chất lượng giấc ngủ không đảm bảo dẫn đến thiếu năng lượng vào hôm sau, người hay khó chịu, cáu gắt, tâm trạng không tốt, khó kiềm chế cảm xúc.

Nhìn chung, mất ngủ thường xảy ra ở ba tháng đầu và ba tháng cuối của thai kỳ. Đa phần ở ba tháng đầu và ba tháng giữa, mẹ bầu thường hay cảm thấy buồn ngủ, nhất là vào ban ngày do sự gia tăng của hormone progesterone, khiến mẹ hay mệt mỏi và buồn ngủ. Tuy nhiên, mặc dù khiến mẹ dễ buồn ngủ nhưng lại làm chất lượng giấc ngủ kém đi, khiến mẹ ngủ không được ngon giấc.Đến 3 tháng giữa, đa phần các triệu chứng ốm nghén, ngủ không ngon giấc, người mệt mỏi uể oải sẽ được cải thiện đáng kể. Đây được xem là giai đoạn dễ thở, thoải mái nhất của mẹ bầu. Thế nhưng, có thể do một số nguyên nhân liên quan đến cơ địa, tâm lý hoặc do sự phát triển của thai nhi mà một số mẹ bầu vẫn bị mất ngủ, khó ngủ, chất lượng giấc ngủ không tốt. Bà bầu bị mất ngủ 3 tháng giữa là tình trạng không hiếm gặp, nhưng không phổ biến bằng mất ngủ ở 3 tháng đầu và 3 tháng cuối.

Nguyên nhân khiến bà bầu bị mất ngủ 3 tháng giữa

Có rất nhiều nguyên nhân có thể gây ra tình trạng mất ngủ, khó ngủ cho bà bầu ở giai đoạn tam nguyệt cá thứ 2, tức là 3 tháng giữa. Một số nguyên nhân thường gặp có thể kể đến như:

1. Do thay đổi nội tiết tố

Ở 3 tháng giữa của thai kỳ, cơ thể vẫn tăng cường sản xuất hormone progesterone, đây là hormone có tác dụng bảo vệ thai nhi và hỗ trợ sự phát triển của các tuyến vú trong suốt quá trình mang thai. Nồng độ progesterone ở 3 tháng giữa của thai kỳ thường dao động từ 25.6 – 89.4 ng/ml. Sự gia tăng của hormone này khiến cơ thể đặc biệt khó chịu trong 3 tháng đầu, đến 3 tháng giữa vẫn còn gây mệt mỏi, buồn ngủ vào ban ngày nhưng ít hơn.Tuy nhiên, progesterone và các hormone khác trong cơ thể mẹ thay đổi có thể khiến mẹ hay buồn ngủ nhưng chất lượng giấc ngủ lại suy giảm đáng kể. Do đó, ở 3 tháng giữa, một số mẹ bầu vẫn có thể gặp phải hiện tượng khó ngủ, ngủ không ngon giấc. Ngoài ra, thay đổi nội tiết tố còn khiến tính khí mẹ trở nên thất thường, dễ nổi nóng, hay lo âu, căng thẳng…

2. Do bàng quang bị chèn ép khiến mẹ tiểu đêm nhiều

Bắt đầu từ tháng thứ 4, tháng thứ 5 trở đi, thai nhi sẽ ngày một lớn hơn, đến tháng thứ 5, thứ 6 bụng bầu của mẹ đã dần lộ rõ rệt, trở nên nặng nề hơn. Các cơ quan trong cơ thể, nhất là bàng quang bị chèn ép, khiến mẹ thường xuyên phải thức giấc để đi tiểu. Tiểu đêm nhiều lần và thường xuyên ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ của mẹ, lâu ngày còn khiến nhịp sinh học của mẹ bị đảo lộn, dẫn đến mất ngủ, khó ngủ nghiêm trọng,Bên cạnh đó, khi thai nhi càng lớn thì tim của chúng ta phải hoạt động nhiều hơn, tăng năng suất nhằm cung cấp máu cho dạ con, đảm bảo cho sự phát triển của thai nhi. Thận cũng phải gia tăng năng suất, phải tăng hoạt động từ 30 – 50% để lọc máu. Điều này cũng khiến bàng quang phải chứa thêm nhiều nước tiểu, cộng thêm việc bàng quang bị chèn ép làm mẹ phải đi tiểu liên tục về đêm.

3. Bà bầu mất ngủ 3 tháng giữa do chuột rút, đau nhức lưng

Chuột rút, đau nhức lưng, đau đầu, đau vùng xương chậu là tình trạng thường gặp ở mẹ bầu. Lý do là sự thay đổi hormone trong cơ thể cùng với việc cơ thể cần nhiều sắt, canxi, dưỡng chất để nuôi dưỡng thai nhi. Dẫn đến việc mẹ bị thiếu hụt dưỡng chất, nhất là canxi, từ đó gây ra hiện tượng chuột rút, đau nhức, khó chịu ở lưng, đau toàn thân, đau hông.

Ngoài ra, xương chậu của mẹ cũng hay bị đau nhức do cơ thể sản xuất hormone relaxin để các dây chằng vùng chậu mềm và giãn ra, để chuẩn bị cho quá trình chuyển dạ sau này. Mẹ cần cố gắng bổ sung đầy đủ vitamin, khoáng chất, nhất là sắt, canxi cho cơ thể để cải thiện tình trạng chuột rút, đau nhức xương khớp khi mang thai.

4. Do hệ tiêu hóa hoạt động kém

Đa phần ở 3 tháng giữa của thai kỳ, tình trạng ốm nghén của mẹ bầu đã được cải thiện đáng kể. Tuy nhiên, vẫn có những mẹ bầu đến giai đoạn này còn nghén và khó chịu nhiều. Việc hệ tiêu hóa hoạt động kém, các triệu chứng ốm nghén chưa được cải thiện cũng có thể là nguyên nhân khiến bà bầu mang thai 3 tháng giữa mất ngủ.Đặc biệt, ở 3 tháng giữa, em bé đang dần phát triển, bụng bầu của mẹ lớn nhanh hơn, to hơn, điều này khiến dạ dày bị đẩy lên trên, các cơ quan tiêu hóa bị chèn ép. Mẹ dễ gặp phải các vấn đề như đầy hơi, chướng bụng, khó tiêu, ợ nóng, đau thượng vị… Tình trạng này sẽ nghiêm trọng hơn, có thể gây mất ngủ nếu mẹ thường xuyên ăn khuya và ăn quá no, quá nhiều thực phẩm khó tiêu hóa.

5. Bà bầu mất ngủ 3 tháng giữa do yếu tố tâm lý

Đôi khi, nhiều mẹ bầu mất ngủ có liên quan đến yếu tố tâm lý, nhất là những mẹ mang thai lần đầu hoặc thai nhi không ổn định, công việc gặp khó khăn, tài chính không ổn định, dịch bệnh nguy hiểm ảnh hưởng nghiêm trọng… Ngoài cũng có thể liên quan đến mâu thuẫn vợ chồng,mâu thuẫn gia đình, áp lực công việc, lo lắng cho sự phát triển và tương lai của bé. Bà bầu rất nhạy cảm, nhất là những mẹ bầu hay suy nghĩ, lo âu, điều này khiến chúng ta dễ bị mất ngủ trong 3 tháng giữa của thai kỳ, thậm chí kéo dài đến khi sinh bé.

6. Nguyên nhân khác

Bên cạnh những nguyên nhân đã kể trên, tình trạng bà bầu mất ngủ 3 tháng giữa đôi khi cũng xuất phát từ một số lý do như:

• Tư thế ngủ không thoải mái: Ở giai đoạn 3 tháng giữa, mẹ bầu thường phải nghiêng về một bên để ngủ, việc nằm ngửa khiến lưng không bị đau mỏi nhưng lại làm bụng mẹ khó chịu và khó thở. Do đó, việc khó tìm được một tư thế ngủ thoải mái có thể là lý do khiến mẹ bị mất ngủ.
• Do cử động của thai nhi: Đến tháng thứ 5, mẹ sẽ bắt đầu cảm nhận được các cử động nhẹ của em bé, thai sẽ cử động nhiều và thường xuyên hơn bắt đầu từ tháng thứ 6. Cử động của thai nhi cũng có thể là nguyên nhân khiến mẹ bị thức giấc và hay mất ngủ về đêm.
• Do tiểu đường thai kỳ: Tiểu đường thai kỳ là bệnh thường gặp ở bà bầu. Khi mắc chứng bệnh này, mẹ sẽ hay bị khát nước, đói bụng, tiểu đêm nhiều lần. Tình trạng này khiến mẹ phải thường xuyên thức giấc, ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ, gây khó ngủ, mất ngủ.

Bà bầu mất ngủ 3 tháng giữa có nguy hiểm không?

Mẹ bầu mất ngủ 3 tháng giữa có nghiêm trọng không, có ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe của mẹ và sự phát triển của bé hay không là thắc mắc chung của nhiều người. Theo thống kê, có khoảng 2/3 mẹ bầu bị mất ngủ trong thời kỳ mang thai, đôi khi chỉ xuất hiện trong thời gian ngắn nhưng cũng có những trường hợp mẹ bị mất ngủ kéo dài.

Mẹ có thể yên tâm rằng, tình trạng mất ngủ 3 tháng giữa là không nguy hiểm, không làm ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi. Tuy nhiên, nếu mẹ bị mất ngủ liên tục, ngủ không đủ 5 tiếng/ngày, giấc ngủ không chất lượng thì sẽ làm tăng nguy cơ gặp các vấn đề như:

• Tâm trạng bất ổn, khó kiềm chế cảm xúc, dễ cáu gắt, tức giận, hay bị đau nửa đầu
• Người mệt mỏi, uể oải, thiếu năng lượng, rối loạn huyết áp, suy giảm đề kháng, cơ thể lão hóa nhanh
• Tăng nguy cơ mắc rối loạn tâm lý, trầm cảm khi mang thai và sau sinh
• Tăng nguy cơ mắc tiểu đường thai kỳ, rối loạn huyết áp
• Có thể khiến quá trình chuyển dạ của mẹ kéo dài, cơ thể không đủ sức chịu đựng để sinh thường, khó sinh, đôi khi phải mổ thay vì sinh thường…

Không chỉ ảnh hưởng đến bà bầu, tình trạng mất ngủ kéo dài có thể gây ra nhiều vấn đề chung cho sức khỏe của những người bị mất ngủ. Đó chính là các vấn đề về tim mạch, sức khỏe tâm thần, giảm miễn dịch, tăng cân do ăn nhiều về đêm, ít vận động. Ngoài ra, tình trạng bà bầu bị mất ngủ 3 tháng giữa có thể khiến em bé nhẹ cân, thiếu hụt các dưỡng chất cần thiết để phát triển, tăng nguy cơ bị dị tật bẩm sinh… Tuy nhiên, theo các chuyên gia, tình trạng này rất hiếm khi xảy ra.

Cách khắc phục chứng mất ngủ cho bà bầu 3 tháng giữa an toàn

Đối với bà bầu mang thai 3 tháng giữa, mẹ bầu có thể sử dụng một số loại thuốc dành riêng cho bà bầu. Tuy nhiên, theo khuyến cáo của Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA), mẹ bầu không nên dùng bất cứ loại thuốc ngủ nào, kể cả thuốc an thần, bình thần. Do đó, để chữa mất ngủ an toàn, bà bầu bị mất ngủ 3 tháng giữa có thể áp dụng một số phương pháp sau:

1. Áp dụng mẹo dân gian

Không phải mẹo dân gian nào cũng có thể áp dụng để hỗ trợ cải thiện chứng mất ngủ cho bà bầu. Do đó, khi áp dụng, mẹ nên tìm hiểu cẩn thận, cân nhắc xem mình có thể sử dụng nguyên liệu này được hay không. Mẹ có thể tham khảo một số gợi ý dưới đây:

• Sử dụng trà thảo mộc: Bà bầu 3 tháng giữa có thể sử dụng một số loại trà thảo dược giúp an thần, thanh tâm, thư giãn tinh thần, xoa dịu căng thẳng mệt mỏi như trà gừng, trà hoa cúc, trà bạc hà…
• Ngâm chân với thảo dược: Sử dụng nước lá ngải cứu hoặc nhỏ vài giọt tinh dầu vào một chậu nước ấm để ngâm chân, kết hợp massage bấm huyệt ở gan bàn chân là một trong những cách giúp mẹ bầu thư giãn tinh thần, cải thiện chất lượng giấc ngủ.
• Xông hơi với tinh dầu: Xông hơi bằng tinh dầu có thể làm giảm căng thẳng, mệt mỏi, giúp khai thông đường thở, cải thiện các vấn đề về hô hấp, giúp giải nhiệt, giải độc, mang đến cảm giác thư thái, thoải mái, từ đó giúp mẹ dễ đi vào giấc ngủ hơn. Mẹ bầu có thể sử dụng một số tinh dầu như gừng, sả, chanh, bưởi, bạc hà, quế, hương nhu để xông hơi, thư giãn.
• Massage, xoa bóp, bấm huyệt: Massage đầu mặt, lưng thường xuyên có thể giúp cơ thể thư giãn tinh thần, nâng cao sức khỏe. Bên cạnh đó, mẹ cũng có thể lựa chọn các dịch vụ xoa bóp, bấm huyệt để kích thích lưu thông máu, hỗ trợ sản sinh hormone giấc ngủ melatonin, từ đó cải thiện chất lượng giấc ngủ cho mẹ bầu.

2. Thực hành thiền định mỗi ngày

Tập yoga hoặc thực hành thiền định đều có tác dụng tích cực đối với việc cải thiện chất lượng giấc ngủ và sức khỏe của mẹ cũng như sự phát triển của thai nhi. Thiền giúp chúng ta giải tỏa các căng thẳng, giảm stress, cải thiện các triệu chứng ốm nghén, tăng cường hệ miễn dịch, tăng các hormone hữu ích, giảm hormone có hại. Không chỉ vậy, thiền cũng giúp ngừa tăng huyết áp và nguy cơ mắc tiền sản giật.Theo các chuyên viên y tế, thiền không cần phải thực hiện theo khuôn mẫu ngồi kiết già, thẳng lưng mà đơn giản chỉ là kiểm soát hơi thở, thở bụng giữ cho tinh thần thoải mái, thân tâm an lạc, thư giãn. Khi em bé lớn hơn, thiền còn giúp tác động lên nhau thai, tăng cường các chất dinh dưỡng và oxy nuôi dưỡng bé. Đây cũng là một hình thức thai giáo, giúp kết nối mối quan hệ giữa mẹ và con đáng kể.

3. Xây dựng thói quen sinh hoạt lành mạnh

Để cải thiện chất lượng giấc ngủ, bên cạnh việc áp dụng các phương pháp như ngâm chân, xông hơi, thiền định, mẹ bầu cũng cần xây dựng cho mình một lối sống lành mạnh khoa học. Mang bầu khiến cơ thể mẹ mệt mỏi, uể oải, tuy nhiên, hãy cố gắng điều chỉnh nhịp sinh học của mình để có thể ngủ ngon giấc hơn. Một số lưu ý trong thói quen sinh hoạt của mẹ có thể kể đến như:

• Tránh sử dụng caffein và socola vào buổi tối, tốt nhất là không sử dụng trước giờ ngủ 6 tiếng, việc sử dụng caffein có thể khiến mẹ khó ngủ, đồng thời cũng ảnh hưởng đến sự phát triển của em bé.
• Uống đủ lượng nước cần thiết cho cơ thể, mẹ bầu nên uống đủ 8 cốc nước mỗi ngày. Việc uống nước rất cần thiết để duy trì sự khỏe mạnh cho cơ thể, tốt cho việc tạo máu, tạo ối và giúp mẹ ngủ sâu giấc hơn.
• Đặc biệt, mẹ cần hạn chế ăn khuya, trước khi đi ngủ 30 phút – 1 tiếng chỉ nên ăn nhẹ (nếu đói) hoặc uống sữa ấm, ăn tổ yến… Hạn chế uống nước vào buổi tối để tránh tình trạng phải thức dậy nhiều lần để đi vệ sinh.
• Mẹ nên vận động nhẹ nhàng mỗi ngày để tăng cường sự dẻo dai, nâng cao sức khỏe, có thể chọn tập yoga, đi bộ, bơi lội đều được. Tránh các môn thể thao vận động mạnh, trong thời gian dài để không ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi.
• Tạo môi trường thư giãn, yên tĩnh, phòng ngủ mát mẻ, thoải mái. Hạn chế sử dụng các thiết bị điện tử, nhất là điện thoại. Nên tránh xa màn hình trước khi đi ngủ 1 – 2 giờ vì ánh sáng xanh từ các thiết bị điện tử như điện thoại, tivi, máy tính sẽ làm rối loạn hormone melatonin khiến mẹ khó ngủ hơn.

4. Bổ sung melatonin cho cơ thể

Với các trường hợp mất ngủ nghiêm trọng, ảnh hưởng lớn đến sức khỏe của mẹ và sự phát triển của thai nhi, bà bầu mất ngủ 3 tháng giữa có thể bổ sung melatonin để cải thiện chất lượng giấc ngủ. Đây là hormone điều chỉnh nhịp ngủ – thức mà cơ thể có thể tự sản xuất. Bổ sung melatonin được cho là an toàn, có thể sử dụng cho phụ nữ mang thai.Được biết, melatonin có thể làm giảm nguy cơ sinh non, tiền sản giật, cải thiện chất lượng giấc ngủ và chức năng của nhau thai. Tuy nhiên, việc sử dụng chất này vẫn còn cần thêm nhiều nghiên cứu để xác định tác động với thai kỳ với trẻ sơ sinh. Chỉ được sử dụng trong thời gian ngắn, khi có chỉ định của bác sĩ, tuyệt đối không dùng dài ngày vì có thể gây ra các tác dụng phụ như đau đầu, chóng mặt, buồn nôn…

5. Thay đổi chế độ ăn uống

Bên cạnh lối sống lành mạnh, một chế độ ăn uống khoa học, hợp lý cũng đóng vai trò rất quan trọng trong việc cải thiện chất lượng giấc ngủ của bà bầu. Có thể tham khảo một số gợi ý dưới đây:

• Xây dựng chế độ dinh dưỡng khoa học, đa dạng các nhóm dưỡng chất. Đặc biệt, để quá trình tiêu hóa diễn ra thuận lợi hơn, mẹ nên chia bữa ăn thành nhiều bữa nhỏ, không nên ăn quá no sẽ khiến mẹ dễ mệt mỏi, đầy bụng, khó tiêu.
• Dạ dày của phụ nữ mang thai hoạt động tương đối khó khăn, sau khi ăn mẹ thường mệt hơn bình thường rất nhiều. Vì vậy, cần tránh các thực phẩm khó tiêu, nhiều dầu mỡ, cay nóng, nhiều chất béo… vì chúng dễ gây chướng bụng.
• Nên tăng cường sử dụng các thực phẩm có tác dụng cải thiện giấc ngủ như bầu, cần tây, thì là, mật ong, xà lách, sữa, nhục đậu khấu, yến mạch, cherry, chuối, củ sen, thực phẩm giàu vitamin B1 như trứng, phomai, cá hồi, cá ngừ, thịt bò, thịt heo…
• Một số món ăn ngon, tốt cho sức khỏe, có thể cải thiện chất lượng giấc ngủ cho bà bầu như canh gà hầm củ sen, cháo trứng gà hạt kê, thịt bò xào bông thiên lý, canh vịt trắng nấu bí xanh và phục thần, cháo long nhãn hạt dẻ…

6. Chữa mất ngủ bằng phương pháp Đông y

Bên cạnh các phương pháp đã đề cập, mẹ bầu có thể tham khảo cách chữa mất ngủ bằng phương pháp Đông y. Chữa mất ngủ bằng Đông y được đánh giá cao về tính an toàn, hiệu quả. Trong y học cổ truyền, mất ngủ còn được gọi là bất mị, chứng thất miên hay bất đắc miên. Xuất hiện do tà khí nhiễu động thần kinh, do suy giảm chức năng ngũ tạng hoặc do tinh huyết không đủ, thường do tổn thương ở tâm, tỳ, can.Tùy theo bệnh chứng mà Đông y có rất nhiều bài thuốc điều trị phù hợp với tình trạng sức khỏe của người bệnh. Đối với bà bầu, để chữa mất ngủ với y học cổ truyền, chúng ta nên thăm khám ở những địa chỉ uy tín, đáng tin cậy, sau khi có kết luận chính xác, thầy thuốc sẽ kê đơn với các dược liệu phù hợp. Tuyệt đối không sử dụng thuốc Đông Y bừa bãi vì có rất nhiều vì thuốc dược tính cao, không thích hợp cho bà bầu.Trên đây là một số thông tin về tình trạng bà bầu mất ngủ 3 tháng giữa và một số biện pháp khắc phục an toàn, hiệu quả. Mất ngủ ở bà bầu không quá nguy hiểm, tuy nhiên nếu tình trạng này kéo dài, mẹ tốt nhất đừng chủ quan, hãy thăm khám bác sĩ để được chẩn đoán và có biện pháp điều trị phù hợp.