Nhiều cách trị mất ngủ cho người già tại nhà đang được chia sẻ và áp dụng rộng rãi trong dân gian. Ngoài việc điều chỉnh thói quen ăn uống, sinh hoạt hàng ngày, người bệnh có thể áp dụng các liệu pháp tinh dầu, xoa bóp bấm huyệt hay uống trà thảo mộc… để nâng cao chất lượng giấc ngủ một cách tự nhiên.

15 cách trị mất ngủ cho người già tại nhà

Bệnh mất ngủ ở người già chiếm tỷ lệ khá cao trong tổng số những bệnh nhân đi khám chữa rối loạn giấc ngủ. Nguyên nhân là do các tế bào thần kinh bị lão hóa hoặc do ảnh hưởng của chế độ ăn uống, sinh hoạt cùng các vấn đề về sức khỏe. Để khắc phục tình trạng này, hãy áp dụng những cách sau:

1. Mẹo chữa mất ngủ cho người già bằng hoa tam thất

Dùng hoa tam thất là mẹo chữa mất ngủ dân gian đang được nhiều người già áp dụng để cải thiện chất lượng giấc ngủ. Theo nghiên cứu, trong nụ hoa tam thất có chứa chất an thần nhẹ nên gây cảm giác buồn ngủ, giúp người bệnh dễ đi vào giấc ngủ hơn khi sử dụng.

Sử dụng thảo dược này làm trà uống hàng ngày còn mang đến nhiều lợi ích cho sức khỏe người già như:

• Giảm căng thẳng, làm thư giãn thần kinh
• Tăng cường tuần hoàn máu lên não
• Điều hòa huyết áp
• Thanh nhiệt
• Bổ máu
• Giải độc gan
• Kháng viêm
• Ngăn ngừa ung thư…

Cách sử dụng:

• Nụ hoa tam thất phơi khô, bảo quản trong lọ kín để dùng dần.
• Mỗi ngày, người bệnh lấy 3 – 5 nụ khô cho vào ấm hãm với 500ml nước sôi trong 20 phút.
• Rót uống vào các buổi sáng, chiều và tối để có được giấc ngủ sâu vào ban đêm. Chống chỉ được phương pháp này cho người bị huyết áp thấp.

2. Giảm căng thẳng

Giảm căng thẳng là một cách trị mất ngủ cho người già khá đơn giản nhưng cho hiệu quả tích cực đối với các trường hợp thường xuyên bị stress hoặc gặp nhiều áp lực trong công việc và trong cuộc sống. Người bệnh có thể trò chuyện với các chuyên gia tâm lý hoặc áp dụng các liệu pháp thư giãn thần kinh như:

• Tập thể dục
• Trò chuyện với người thân, bạn bè cùng lứa tuổi
• Tham gia vào hội người già, người cao tuổi để tìm được tiếng nói chung
• Đi du lịch
• Đọc sách
• Làm những công việc mình yêu thích mà chưa có thời gian trải nghiệm khi còn trẻ…

Khi thần kinh được thư giãn, các hormone chịu trách nhiệm điều hòa giấc ngủ cũng được tiết ra nhiều hơn. Nhờ vậy, người già sẽ có được giấc ngủ dài và sâu hơn. Loại bỏ hết những vấn đề phải suy nghĩ ra khỏi đầu trước khi đi ngủ sẽ giúp người già cải thiện đáng kể chất lượng giấc ngủ.

3. Chỉ ngủ một giấc ngắn vào buổi trưa

Không ít người già bị mất ngủ vào ban đêm chỉ vì ngủ trưa quá nhiều. Giấc ngủ trưa kéo dài đến vài tiếng sẽ khiến đầu óc tỉnh táo và làm người già khó ngủ, ngủ không sâu giấc hoặc tỉnh dậy quá sớm vào sáng hôm sau.Chính vì vậy, để có được giấc ngủ ngon trọn vẹn vào ban đêm, người già nên giới hạn giấc ngủ trưa lại. Vào buổi trưa, người bệnh chỉ nên duy trì giấc ngủ ngắn trong thời gian từ 20 – 30 phút là đủ. Đây là khoảng thời gian vừa đủ để cơ thể tích lũy năng lượng và tỉnh táo làm việc vào buổi chiều, đồng thời giảm thiểu được nguy cơ mất ngủ vào ban đêm cho người già.

4. Cách chữa mất ngủ cho người già tại nhà bằng cây lạc tiên

Cây lạc tiên còn gọi là chùm bao, một loại cây dây leo mọc hoang, thường được tìm thấy ở các bụi rậm. Trừ rễ, tất cả các bộ phận của cây đều được y học cổ truyền sử dụng làm thuốc chữa bệnh. Dân gian còn thu hái lá và ngọn non làm rau ăn dưới dạng luộc hay nấu canh để cải thiện chất lượng giấc ngủ.Theo nghiên cứu hiện đại, trong cây lạc tiên đặc biệt chứa nhiều flavonoid cùng saponin và alcaloid. Đây đều là những chất có tác dụng chống oxy hóa mạnh. Chúng hoạt động bằng cách kháng viêm, chữa lành tổn thương và bảo vệ các tế bào khỏe mạnh ở thần kinh.Y học cổ truyền ghi nhận, cây lạc tiên còn có tác dụng an thần. Thảo dược này tác động trực tiếp đến trung khu thần kinh, mang lại cảm giác thư giãn, giúp người bệnh bớt căng thẳng và dễ đi vào giấc ngủ. Ngoài việc thường xuyên sử dụng cây lạc tiên làm rau ăn, người già có thể dùng thảo dược này làm trà hay sắc uống chữa bệnh mất ngủ.

Cách 1: Uống trà lạc tiên

• Lấy 7g lạc tiên khô hoặc (15g tươi) rửa sạch
• Đun sôi 500ml nước rồi cho thảo dược vào ấm hãm trong 10 phút.
• Vớt bỏ bã, phần nước uống vài lần trong ngày cho hết.

Cách 2: Chữa mất ngủ cho người già bằng lạc tiên và các thảo dược khác

• Chuẩn bị: Cây lạc tiên khô (50 gram), tâm sen (2 gram), lá vông nem (30 gram) và cây dâu tằm ( 10 gram).
• Tất cả cho vào ấm, đổ ngập nước rồi sắc lấy 2 chén
• Lọc bỏ bã, thêm 90g đường phèn vào trong nước sắc, hòa tan.
• Chia làm 2 lần uống vào buổi sáng và tối sẽ giúp người già ngủ ngon và sâu giấc hơn. Bài thuốc này cũng được áp dụng để trị mất ngủ ở thanh niên hay mất ngủ tuổi trung niên.

5. Chữa mất ngủ cho người già bằng phương pháp ngồi thiền

Phương pháp ngồi thiền chữa bệnh mất ngủ đã được áp dụng từ lâu đời và cho thấy những hiệu quả nhất định. Khi thực hiện, người bệnh có thể tịnh tâm, rũ bỏ mọi phiền muộn, lo âu, qua đó cải thiện tâm trạng để có được chất lượng giấc ngủ tốt hơn.Thực hiện cách trị mất ngủ cho người già tại nhà bằng phương pháp ngồi thiền như sau:

• Bệnh nhân ngồi xếp chéo hai chân trên giường và giữ thẳng cột sống lưng
• Đặt hai tay lên đùi, lòng bàn tay hướng lên trên
• Thả lỏng tâm trí, loại bỏ hết mọi vấn đề ra khỏi đầu và tập trung tịnh tâm trong khoảng 20 phút hoặc lâu hơn.

6. Thiết lập lịch ngủ cố định

Nếu thường xuyên bị mất ngủ, người già nên xây dựng một lịch ngủ cố định trong ngày và cố gắng tuân thủ một thời gian. Thói quen này được hình thành sẽ giúp đồng bộ hóa chu kỳ sinh lý ngủ – thức. Hãy xác định rõ ràng thời điểm cần lên giường ngủ và mốc giờ thức dậy mỗi sáng.Trường hợp tỉnh giấc giữa đêm, đừng xem đồng hồ bởi việc nằm đếm từng phút trôi qua càng khiến đầu óc tỉnh táo và gây khó khăn cho người già trong việc quay trở lại giấc ngủ.

7. Sử dụng các thực phẩm trị mất ngủ cho người già tại nhà

Một số thực phẩm được xem là cứu cánh cho người già bị mất ngủ. Chúng cung cấp các dưỡng chất có tác dụng an thần, hỗ trợ giấc ngủ một cách tự nhiên. Bao gồm:

• Thực phẩm chứa nhiều omega 3: Chẳng hạn như cá hồi, cá thu, hạt óc chó, dầu gan cá tuyết, hạnh nhân… Chúng cung cấp một lượng lớn omega 3 có tác dụng kháng viêm, kích thích sản sinh serotonin – một loại hormone chịu trách nhiệm điều hòa giấc ngủ của người già.
• Mật ong: Nhờ có đặc tính chống oxy hóa, an thần tự nhiên, mật ong được nhiều người sử dụng như một phương thuốc trị mất ngủ tại nhà. Người già có biểu hiện khó ngủ, đêm ngủ trằn trọc hoặc giấc ngủ quá ngắn, sáng dậy không tỉnh táo có thể cải thiện chất lượng giấc ngủ bằng cách ăn 1 – 2 thìa mật ong mỗi ngày hoặc pha với sữa ấm uống trước khi đi ngủ.

• Chuối: Giàu axit amin, chuối có khả năng làm tăng lượng serotonin và melatonin, qua đó giúp người già dễ ngủ và có được giấc ngủ sâu vào ban đêm.
• Quả anh đào: Loại trái cây này cung cấp melatonin và flavonoid. Chúng hoạt động bằng cách bảo vệ, làm thư giãn thần kinh, cải thiện chất lượng giấc ngủ.
• Đậu xanh, đậu đen: Giúp thanh nhiệt, tiêu độc, bổ sung nhiều chất xơ và vitamin B6. Chúng giúp điều hòa tâm trạng, giảm căng thẳng thần kinh, mang đến cho người già giấc ngủ ngon hơn.

Ngoài ra, người già bị mất ngủ cũng nên thường xuyên bổ sung sữa chua, rau diếp, thịt gà tây, trứng, kiwi… vào thực đơn để đẩy lùi bệnh một cách tự nhiên. Kiêng ăn thức ăn nhanh, đồ hộp, bánh kẹo ngọt và nói không với chất kích thích nếu không muốn bệnh mất ngủ ngày càng trở nên nghiêm trọng hơn.

8. Bấm huyệt chữa mất ngủ cho người già tại nhà

Bấm huyệt là phương pháp chữa mất ngủ đang được Y học cổ truyền áp dụng. Người già có thể tìm đến sự giúp đỡ của các thầy thuốc có kinh nghiệm chuyên môn để khắc phục bệnh.Phương pháp này sử dụng lực của tay (chủ yếu là các đầu ngón tay) dây ấn, tác động vào một số huyệt đạo phản chiếu với hệ thần kinh và các cơ quan trong cơ thể. Nó có tác dụng giảm đau, tăng cường lưu thông khí huyết, giảm căng thẳng thần kinh và cải thiện chất lượng giấc ngủ.Thao tác bấm huyệt chữa mất ngủ tác động vào các huyệt đạo sau:

• Huyệt An miên
• Huyệt Kiên Tỉnh
• Huyệt Thái xung
• Huyệt Tam âm giao
• Huyệt Ấn đường
• Huyệt Thần môn…

9. Cách trị mất ngủ cho người già tại nhà bằng tinh dầu

Một số loại tinh dầu thảo mộc thiên nhiên có thể giúp hỗ trợ cải thiện các triệu chứng mất ngủ cho người già. Chẳng hạn như tinh dầu chiết xuất từ quế, hoa oải hương, chanh, hoa nhài, gỗ đàn hương…Chúng được sử dụng bằng cách bỏ vào trong máy khuếch tán để lan tỏa tinh dầu lan rộng ra mọi không gian trong phòng ngủ, mang đến hương thơm nhẹ nhàng, thư thái và đưa người già chìm sâu vào giấc ngủ nhanh hơn. Việc sử dụng máy khuếch tán tinh dầu trong phòng ngủ còn có tác dụng cân bằng độ ẩm, giúp người già giảm nguy cơ mắc các bệnh lý đường hô hấp.Cách khác, người bệnh có thể thoa tinh dầu vào gối ngủ hoặc dùng theo hình thức xông hơi, massage hay nhỏ vào trong nước tắm cũng có tác dụng tốt với giấc ngủ.

10. Tắm hoặc ngâm chân với nước ấm giúp người già ngủ ngon giấc

Người già cũng được khuyến khích nên thường xuyên tắm hay ngâm chân với nước ấm trước khi đi ngủ. Phương pháp này có tác dụng làm thư giãn thần kinh, giảm co thắt cơ bắp, xoa dịu cơn đau nhức xương khớp và tăng cường tuần hoàn máu lên não, qua đó cải thiện đáng kể chất lượng giấc ngủ.

11. Uống trà hoa cúc chữa mất ngủ cho người già

Thêm một cách chữa mất ngủ cho người già tại nhà an toàn để bệnh nhân tham khảo đó là uống trà hoa cúc. Hương thơm thanh mát cùng đặc tính an thần tự nhiên của loại hoa này sẽ đưa người già chìm vào giấc ngủ sâu hơn, đồng thời kéo dài thời gian ngủ vào ban đêm.

Cách sử dụng:

• Bỏ vài bông hoa cúc khô vào trong ấm
• Tráng qua một lượt với nước nóng rồi tiếp tục đổ nước sôi vào ủ trà trong 15 – 20 phút
• Rót uống trà hoa cúc nguyên chất hoặc thêm mật ong vào để tăng hương vị cho trà.

12. Thay đổi lối sống

Việc thay đổi lối sống có thể giúp người già cải thiện tình trạng mất ngủ. Trong sinh hoạt hàng ngày, người bệnh nên duy trì các thói quen lành mạnh dưới đây.

• Tập thể dục mỗi ngày khoảng 30 phút. Tuy nhiên, tránh các hoạt động thể chất mạnh vào buổi tối.
• Ăn tối trước khi đi ngủ từ 3 – 4 tiếng. Không ăn quá no hoặc ăn quá khuya.
• Tắt hết các thiết bị điện tử trước khi đi ngủ từ 1 – 2 tiếng.
• Để đồng hồ xa giường ngủ và không xem giờ thường xuyên vào ban đêm.
• Nếu nằm mãi vẫn không ngủ được, hãy đứng dậy và làm những việc có thể giúp thư giãn thần kinh, chẳng hạn như đọc sách, ngồi thiền, tập yoga, nghe một bản nhạc nhẹ nhàng… Chúng sẽ giúp người già chìm vào giấc ngủ nhanh hơn.
• Nói không với bia rượu và các thức uống chứa caffein sau 4 giờ chiều.
• Tắt hết đèn khi đi ngủ.
• Điều chỉnh nhiệt độ máy lạnh cho phù hợp. Không khí quá nóng hay quá lạnh đều có thể khiến người già khó chịu, mất ngủ.

13. Điều trị mất ngủ cho người già bằng lá đinh lăng

Cách trị mất ngủ cho người già tại nhà bằng lá đinh lăng đang được áp dụng rộng rãi trong dân gian. Thảo dược này có tác dụng an thần, tăng cường khả năng miễn dịch, hỗ trợ giấc ngủ cho người già, người cao tuổi bị mất ngủ kinh niên.

• Cách 1: Đem lá đinh lăng non phơi khô trong bóng râm, sao vàng và trộn với một ít bông gòn làm ruột gối. Người già có thể sử dụng gối đinh lăng mỗi ngày để ngủ ngon giấc hơn.
• Cách 2: Chế biến lá đinh lăng thành các món ăn trị mất ngủ, chẳng hạn như canh lá đinh lăng nấu tôm hay trứng gà rán lá đinh lăng… Thường xuyên sử dụng các món ăn này sẽ giúp nâng cao chất lượng giấc ngủ một cách tự nhiên.

14. Mẹo trị mất ngủ cho người già bằng rễ cây nữ lang

Một số nghiên cứu cho thấy, rễ cây nữ lang chứa nhiều saponin, một chất có tác dụng an thần, làm thông kinh mạch và kích thích sản sinh melatonin giúp chống rối loạn giấc ngủ, cải thiện tình trạng mất ngủ cho người già.

• Cách 1: Lấy 2 – 3 gram rễ khô hãm với nước sôi làm trà uống mỗi ngày.
• Cách 2: Ngâm rễ cây nữ lang với rượu trắng ngon theo tỷ lệ 1:5 trong ít nhất 30 ngày. Để chữa mất ngủ, mỗi lần người già nên uống từ 4 – 6 ml x 2 lần/ngày.

15. Sử dụng thực phẩm chức năng hỗ trợ điều trị mất ngủ cho người già

Hiện nay, trên thị trường có bán nhiều loại thực phẩm chức năng giúp hỗ trợ giấc ngủ cho người già. Chúng được bào chế từ thảo dược thiên nhiên, có giá cả và nguồn gốc xuất xứ khá đa dạng.Người già bị mất ngủ có thể cân nhắc tìm mua một sản phẩm uy tín về sử dụng. Chú ý tìm hiểu rõ nguồn gốc xuất xứ của sản phẩm trước khi lựa chọn để tránh cảnh “tiền mất tật mang”.

Khi nào nên dùng thuốc trị mất ngủ cho người già?

Một số trường hợp cần dùng thuốc tân dược mới có hiệu quả. Tuy nhiên, bệnh nhân không được tự ý mua thuốc về uống bữa bãi bởi bất cứ loại thuốc tân dược nào cũng có thể gây tác dụng phụ nếu sử dụng không đúng cách.Người bệnh nên thăm khám và dùng thuốc trị mất ngủ cho người già do bác sĩ kê đơn trong các trường hợp sau:

• Đã áp dụng những cách trị mất ngủ cho người già tại nhà nhưng không đạt được hiệu quả như mong đợi.
• Các triệu chứng mất ngủ ngày càng trở nên nghiêm trọng.
• Mất ngủ kéo dài làm ảnh hưởng đến sức khỏe, tinh thần cũng như chất lượng sống của bệnh nhân.

Tùy theo tình trạng mất ngủ cùng nguyên nhân gây bệnh mà bác sĩ sẽ kê đơn thuốc phù hợp với mỗi bệnh nhân. Một số trường hợp phải kết hợp nhiều phương pháp cùng lúc. Hãy cố gắng tuân thủ theo đúng hướng dẫn của bác sĩ để nhanh chóng tìm lại được giấc ngủ ngon mỗi ngày.