Hoạt chất xanh Methylen có tác dụng cấp cứu, giải độc như thế nào? Giá bao nhiêu?

Xanh Methylen là hoạt chất thuộc nhóm thuốc cấp cứu và giải độc. Hoạt chất này được sử dụng để điều trị tình trạng methemoglobin huyết mắc phải hoặc không rõ nguyên nhân. Đồng thời thuốc cũng có tác dụng giải độc, sát khuẩn… Vậy khi sử dụng thuốc này cần biết những thông tin gì?

Tác dụng của Xanh Methylen là gì?

Xanh Methylen dạng tiêm thường được dùng để điều trị tình trạng Methemoglobin tăng cao trong máu. Methemoglobin là một dạng huyết sắc tố trong máu không có ích trong quá trình mang oxy, phân phối chúng đến các mô cơ và những cơ quan trong cơ thể.

Methemoglobin thường tồn tại với số lượng nhỏ trong máu. Tuy nhiên khi dạng huyết sắc tố này tăng cao (gọi là Methemoglobinemia), thường là trên 20%, cơ thể sẽ thiếu oxy nghiêm trọng, gây ra tình trạng da nhợt nhạt hoặc có màu xanh. Khi đó Xanh Methylen sẽ giúp chuyển hóa Methemoglobin thành loại huyết sắc tố có lợi hơn cho quá trình lưu chuyển oxy trong cơ thể.

Xanh Methylen còn được sử dụng để giải độc cyanid, nitroprusiat và các chất gây Methemoglobin huyết. Đồng thời thuốc uống có khả năng sát khuẩn đường niệu sinh dục.

Thuốc dùng tại chỗ điều giúp trị chốc lở, viêm da mủ, nhiễm virus ngoài da như herpes simplex.

Ngoài ra, Xanh Methylen còn được sử dụng làm thuốc nhuộm các mô trong những thao tác chuẩn đoán như xác định lỗ dò, nhuộm vi khuẩn…

Cách dùng Xanh Methylen như thế nào?

Xanh Methylen được sử dụng bằng cách tiêm tĩnh mạch thông qua đường trung tâm IV. Người bệnh cần được các chuyên viên y tế giúp tiêm loại thuốc này. Thời gian truyền kéo dài 30 phút.

Người bệnh cần được bác sĩ theo dõi chặt chẽ về hơi thở, huyết áp, nồng độ oxy, chức năng thận và nhiều dấu hiệu khác khi đang truyền Xanh Methylen. Đồng thời người bệnh cũng cần được theo dõi chặt chẽ nồng độ Methemoglobin trong quá trình điều trị.

Trường hợp không khẩn cấp hoặc dùng để kéo dài điều trị Methemoglobin do di truyền, người bệnh được chỉ định Xanh Methylen dạng uống, chia làm nhiều lần sử dụng trong ngày.

Xanh Methylen được sử dụng với liều lượng như thế nào?

Liều dùng của thuốc này được chỉ định dựa trên độ tuổi và vấn đề mắc phải. Cụ thể là:

• Người lớn và trẻ em bị tăng Methemoglobin huyết do thuốc: Tiêm 0,1 đến 0,2 mL/kg IV Xanh Methylen 1%rất chậm trong khoảng thời gian vài phút; có thể lặp lại sau một giờ nếu cần thiết.
• Nếu những điều trị Methemoglobin do dùng liều cao những chất gây Methemoglobin kéo dài hoặc liên tục, cần dùng liều Xanh Methylen 0.1 – 0.15 mg/kg/giờ sau khi đã dùng liều tiêm khởi đầu 1 – 2mg/kg.
• Nếu không khẩn cấp, hoặc điều trị Methemoglobin lâu dài do di truyền, dùng liều uống 3 – 6mg/kg nhiều lần trong ngày kết hợp với 500mg vitamin C mỗi ngày.

Tác dụng phụ của thuốc Xanh Methylen là gì?

Xanh Methylen có thể gây ra một số tác dụng phụ trong thời gian ngắn. Một số tác dụng phụ thường gặp bao gồm:

• Đau ở tay hoặc chân;
• Nhức đầu, chóng mặt, buồn nôn;
• Nước tiểu màu xanh hoặc màu xanh lá cây;
• Thay đổi cảm giác vị giác;
• Đổ mồ hôi, đổi màu da;
• Cảm thấy nóng.
• Bị thiếu máu, tan máu và một số triệu chứng ở đường tiêu hóa khi tiêm tĩnh mạch hoặc uống thuốc với liều cao.

Bên cạnh đó, người bệnh cần thông báo ngay với bác sĩ nếu gặp phải những vấn đề như:

• Nhầm lẫn hoặc yếu, sốt;
• Da nhợt nhạt hoặc vàng;
• Nước tiểu màu sẫm;
• Nồng độ serotonin cao trong cơ thể: Bị kích động, ảo giác, sốt, nhịp tim nhanh, phản xạ hoạt động quá mức, buồn nôn, nôn, tiêu chảy , mất phối hợp, ngất xỉu.

Trên đây chưa phải toàn bộ những tác dụng phụ có thể gặp phải khi dùng Xanh Methylen. Vì vậy nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào của cơ thể trong thời gian sử dụng thuốc, người bệnh cần sớm thông báo đến bác sĩ để được hỗ trợ y tế tốt nhất.

Thận trọng/ cảnh báo

1. Thuốc chống chỉ định như thế nào?

– Thuốc chống chỉ định với những bệnh nhân:

• Dị ứng với Xanh Methylen
• Mắc bệnh suy thận
• Người bị thiếu hụt glucose – 6 phosphat dehydrogenase (sử dụng thuốc này có thể bị tan máu cấp)

– Chống chỉ định về cách dùng

• Không điều trị Methemoglobin do bị ngộ độc clorat vì có thể biến đổi clorat thành hypoclorit rất nguy hiểm
• Không tiêm trong ống cột sống.

2. Trước khi sử dụng thuốc Xanh Methylen cần lưu ý những gì?

Đọc kỹ hướng dẫn sử dụng của thuốc và lắng nghe những chỉ định về cách dùng thuốc.

Thông báo với bác sĩ nếu:

• Có các vấn đề bệnh lý bị chống chỉ định với thuốc
• Đang mang thai hoặc cho con bú
• Đang sử dụng bất kỳ loại thuốc nào bao gồm cả thuốc kê đơn, không kê đơn và sản phẩm chức năng.

3. Những lưu ý khi mang thai hoặc cho con bú

Hiện nay thuốc Xanh Methylen vẫn chưa được xác định về độ an toàn trong thời kỳ mang thai hoặc cho cho con bú. Thuốc này được Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa kỳ FDA xếp vào nhóm thuốc X – thuốc chống chỉ định đối với thai kỳ.

Vì vậy nếu đang có thai hoặc nuôi con bằng sữa mẹ, người bệnh cần tránh sử dụng thuốc này.

4. Sau khi sử dụng Xanh Methylen cần chú ý điều gì?

Thuốc có thể gây mờ mắt, ảnh hưởng đến phản ứng và suy nghĩ của người bệnh. Vì vậy người dùng cần tránh lái xe và luôn cảnh giác khi hoạt động.

Đồng thời sử dụng hoạt chất Xanh Methylen cũng có thể làm cho da dễ bị cháy nắng hơn bình thường. Vì bậy sau khi điều trị bằng thuốc ít nhất 24 giờ, người bệnh cần tránh tiếp xúc với ánh sáng mặt trời. Bệnh nhân nên mặc quần áo bảo hộ và kem chống nắng có SPF >30 khi đi ra ngoài trời.

Xử lý trường hợp khẩn cấp khi dùng Xanh Methylen

1. Phải làm gì khi dùng thuốc quá liều?

Dùng Xanh Methylen quá liều có thể dẫn đến một số tác dụng phụ như: Nôn mửa, đau dạ dày, đau vùng trước tim, khó thở, bồn chồn, lo lắng, run chân tay, kích ứng đường tiết niệu, tan máu nhẹ, thiếu máu nhẹ, nhịp tim nhanh, đồng tử giãn, da hoăc môi màu xanh, tê hoặc ngứa ran…

Khi đó người bệnh cần được loại bỏ độc bằng cách gây nôn, rửa dạ dày, dùng than hoạt tính, thuốc tẩy và thẩm tách máu nếu cần thiết. Đồng thời bệnh nhân cần truyền máu hoặc truyền thay máu và thở oxy.

Vì vậy nếu dùng thuốc quá liều người bệnh cần nhanh chóng gọi đến Trung tâm cấp cứu hoặc đến ngay các cơ sở y tế để được can thiệp, hỗ trợ kịp thời.

2. Nên làm gì khi bỏ lỡ một liều Xanh Methylen?

Việc bỏ lỡ liều thuốc tiêm thường khó xảy ra vì người bệnh được các chuyên viên y tế hỗ trợ. Người bệnh có thể quên liều uống. Khi đó hãy uống thuốc khi nhớ ra càng sớm càng tốt. Tuy nhiên nếu thời điểm dùng thuốc gần với kế hoạch của liều kế tiếp thì hãy bỏ qua liều đã quên. Không sử dụng gấp đôi liều dùng.

Xanh Methylen tương tác với những thuốc nào?

Các báo cáo khoa học đã chỉ ra rằng, có 584 loại thuốc tương tác với Xanh Methylen, trong đó có 458 thuốc tương tác mạnh, 125 thuốc tương tác vừa phải và 1 thuốc tương tác nhỏ. Một số thuốc trong 548 loại thuốc đó có thể kể đến là:

• alfentanil, fentanyl ;
• buspirone ;
• digoxin , digitalis;
• dihydroergotamine , ergotamine ;
• phenytoin ;
• pimozit ;
• quinidin ;
• warfarin ( Coumadin , Jantoven );
• Phenergan (promethazine)
• Prozac (fluoxetine)
• Rocephin (ceftriaxone)
• Toradol (ketorolac)
• Ultram (tramadol)
• Vitamin B12 (cyanocobalamin)
• Vitamin D3 (cholecalciferol)
• Wellbutrin XL (bupropion)
• Zyvox (linezolid)
• Chất ức chế MAO – isocarboxazid , linezolid , phenelzine , rasagiline , selegiline , tranylcypromine , và các loại khác;
• Thuốc chống trầm cảm “SSRI” – citalopram , escitalopram , fluoxetine , paroxetine , sertraline , Prozac , Paxil , Zoloft , và các loại khác;
• Thuốc chống trầm cảm “SNRI” – desvenlafaxine , duloxetine , levomilnacipran , milnacipran , venlafaxine , Effexor , Cymbalta , Pristiq và các loại khác;
• Thuốc chống trầm cảm khác – bupropion , clomipramine , mirtazapine ;

Để đảm bảo an toàn và đạt được hiệu quả điều trị tốt nhất, người bệnh nên nói rõ tất cả những loại thuốc đang sử dụng với bác sĩ trước khi dùng Xanh Methylen.

Bảo quản thuốc Xanh Methylen như thế nào?

Thuốc này cần được bảo quản ở nhiệt độ dưới 25 độ C ở nơi tránh ánh sáng mặt trời. Không nên để thuốc trong nhà tắm hoặc ngăn đá tủ lạnh. Đồng thời nên để thuốc ở nơi có tránh xa tầm tay của trẻ em.

Trong trường hợp cần tiêu hủy thuốc do không sử dụng nữa hoặc thuốc đã hết hạn sử dụng, nên tham khảo ý kiến của bác sĩ, dược sĩ hoặc công ty xử lý rác thải để tiêu hủy thuốc đúng cách.

Thuốc Xanh Methylen có giá bao nhiêu và mua thuốc ở đâu?

Hiện nay thuốc Xanh Methylen được bán rất phổ biến ở các quầy thuốc tân dược tại Việt Nam. Người dùng có thể tìm mua thuốc dễ dàng. Giá thuốc dao động trong khoảng 2.000 VNĐ – 100.000 VNĐ tùy thuộc vào dạng thuốc bôi, thuốc tiêm hay thuốc uống. Để biết rõ giá cả và các thông tin về thuốc, người dùng nên tìm đến những địa chỉ kinh doanh thuốc uy tín.

Trên đây là những thông tin về thuốc Xanh Methylen. Mong rằng những thông tin này sẽ giúp người dùng hiểu hơn về thuốc. Tuy nhiên trên đây chỉ là những thông tin mang tính chất tham khảo, người bệnh cần tìm đến các bác sĩ để nhận được những lời khuyên và hướng dẫn điều trị phù hợp với tình trạng của mình nhất.

wikibasi.com không đưa ra lời khuyên, chẩn đoán hay các phương pháp điều trị y khoa.

Xem thêm: Pamidronate điều trị nồng độ canxi trong máu như thế nào? Cách dùng và những lưu ý khi sử dụng