Thuốc Amoxicillin 500mg: Công dụng, liều dùng, tác dụng phụ cần biết

Thuốc Amoxicillin 500mg là kháng sinh được sử dụng để điều trị nhiều bệnh lý nhiễm trùng do vi khuẩn, chẳng hạn như viêm amidan, viêm phế quản, viêm phổi và nhiễm trùng tai, mũi, họng, da hoặc đường tiết niệu. Thuốc có thể được sử dụng độc lập hoặc kết hợp với các loại thuốc khác để tăng cường hiệu quả điều trị.

Amoxicillin 500mg là thuốc gì?

Amoxicillin 500mg là một loại kháng sinh penicillin chống lại vi khuẩn, hoạt động bằng cách ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn. Do đó, thuốc kháng sinh này chỉ có tác dụng điều trị các bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn và sẽ không hiệu quả đối với các bệnh nhiễm trùng do virus, chẳng hạn như cảm lạnh thông thường và cúm.

Dùng thuốc kháng sinh khi không cần thiết sẽ làm tăng nguy cơ bị nhiễm trùng sau này và dẫn đến tình trạng kháng kháng sinh.

Thông tin cơ bản:

• Hoạt chất: Amoxicillin
• Phân nhóm: Thuốc kháng sinh nhóm penicillin
• Dạng bào chế: Viên nang, viên nén và lọ tiêm.
• Hàm lượng: 500mg

Dược lý và cơ chế tác dụng của Amoxicillin 500mg

Amoxicillin 500mg là một Aminopenicillin, rất bền trong môi trường acid và có phổ tác dụng rộng hơn benzylpenicilin. Tương tự các kháng sinh thuộc nhóm penicilin khác, amoxicillin có tác dụng tiêu diệt vi khuẩn, đặc biệt chống trực khuẩn Gram âm.

Thuốc hoạt động bằng cách gắn một hoặc nhiều Penicillin vào protein của vi khuẩn (PBP) để ức chế khả năng tổng hợp peptidoglycan. Trong đó PBP là thành phần quan trọng trong thành tế bào của vi khuẩn. Cuối cùng lượng enzym tự hủy của thành tế bào vi khuẩn (autolysin và murein hydrolase) sẽ khiến vi khuẩn tự phân hủy.

Sau khi uống Amoxicilin 500mg, nồng độ amoxicillin trong máu đạt khoảng 8 – 10 microgam/ml sau 1 – 2 giờ. Trong 6 – 8 giờ, khoảng 60% bệnh nhân sử dụng Amoxicillin đường uống sẽ thải thuốc thông qua nước tiểu. Sử dụng thuốc kết hợp với Probenecid sẽ kéo dài thời gian thải của Amoxicillin qua đường thận. Bên cạnh đó, Amoxicilin có nồng độ cao ở dịch mật và một phần được thải thông qua phân.

Chỉ định sử dụng Amoxicillin 500mg

Amoxicillin 500mg được sử dụng để điều trị nhiều loại bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn nhạy cảm, chẳng hạn như:

• Nhiễm khuẩn đường hô hấp trên
• Viêm xoang
• Viêm tai giữa
• Nhiễm khuẩn đường hô hấp dưới do phế cầu, tụ cầu và liên cầu không tiết H. influenzae và Penicillinase
• Nhiễm khuẩn đường tiết niệu không có biến chứng
• Ngoài ra, thuốc cũng được chỉ định để điều trị một số bệnh lý như:
• Nhiễm khuẩn đường mật
• Nhiễm trùng da, do liên cầu khuẩn, tụ cầu khuẩn và vi khuẩn E. coli nhạy cảm với Amoxicillin
• Bệnh than
• Bệnh lậu
• Bệnh Lyme ở trẻ em, phụ nữ mang thai hoặc đang cho con bú

Đôi khi Amoxicillin 500mg cũng được chỉ định để điều trị tình trạng nhiễm trùng Chlamydia trachomatis tiết niệu sinh dục ở phụ nữ mang thai và không dung nạp erythromycin. Thuốc cũng được sử dụng cho các vấn đề viêm dạ dày – ruột, bao gồm viêm ruột do nhiễm trùng Salmonella, viêm màng tim trong (đặc biệt là được sử dụng để dự phòng ở bệnh nhân phẫu thuật và nhổ răng) hoặc sốt phó thương hàn và sốt thương hàn.

Chống chỉ định

Những người từng bị dị ứng với Amoxicillin hoặc các loại Penicillin khác, chẳng hạn như ampicillin, dicloxacillin, oxacillin, không nên sử dụng thuốc.

Cách dùng Amoxicillin 500mg

Thuốc Amoxicillin 500mg có ở dạng viên uống và dạng tiêm. Thuốc được sử dụng tùy thuộc vào dạng cũng như hướng dẫn của bác sĩ.

Liều uống:

Sử dụng thuốc bằng cách nuốt toàn bộ viên thuốc, không bẻ, nghiền nát để tránh gây ảnh hưởng đến chất lượng thuốc. Uống thuốc với nhiều nước lọc, tránh sử dụng chất kích thích.

• Mỗi lần uống một viên 500 mg, cách 8 giờ một lần
• Trẻ em đến 10 tuổi được khuyến khích sử dụng liều 125 – 250 mg, cách 8 giờ một lần
• Trẻ em dưới 20 kg được khuyến khích dùng liều 20 – 40 mg/kg thể trọng / ngày

Liều tiêm:

• Amoxicilin với liều 500mg được sử dụng bằng cách tiêm bắp, cách 8 giờ một lần.
• Ðối với trường hợp nặng có thể dùng liều 1g / lần, mỗi liều cách nhau 6 giờ, bằng đường tiêm tĩnh mạch chậm kéo dài trọng 3 – 4 phút hoặc truyền tĩnh mạch trong 30 – 60 phút.

Đối với bệnh nhân suy thận cần giảm liều theo hệ số thanh thải creatinin. Liều lượng sử dụng như:

• Cl creatinin < 10 ml/phút dùng liều 500mg trong 24 giờ.
• Cl creatinin > 10 ml/phút dùng liều 500mg trong 12 giờ.

Liều lượng sử dụng Amoxicillin 500mg

Đối với người có chức năng thận bình thường:

• Nhiễm khuẩn nhạy cảm ở tai, họng, mũi, da và đường tiết niệu ở người lớn:
• Nhiễm khuẩn nhẹ đến trung bình: Mỗi lần dùng 500mg, 2 lần mỗi ngày.
• Nhiễm khuẩn nặng: Liều 500mg lần, 3 lần mỗi ngày.

Nhiễm Helicobacter pylori:

• Người lớn, mỗi lần dùng 2 viên (1g), ngày uống hai lần, dùng thuốc phối hợp với clarithromycin 500mg mỗi lần, 2 lần mỗi ngày và omeprazol 20mg mỗi lần, 2 lần ngày (hoặc có thể dụng lansoprazol 30mg/lần x 2 lần/ ngày) trong 7 ngày.
• Sau đó dùng liều 20mg omeprazol (hoặc 30mg lansoprazol) mỗi ngày trong 3 tuần đối với người loét tá tràng tiến triển, hoặc 3 – 5 tuần nữa đối với loét dạ dày tiến triển.

Liều dự phòng viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn:

• Người lớn: 4 viên (2g), uống thuốc trước khi phẫu thuật 1 giờ.
• Trẻ em: 50mg / kg (không được vượt liều người lớn), uống thuốc trước khi sử dụng 1 giờ.

Viêm tim nhẹ (block nhĩ thất độ 1 hoặc 2):

• Người lớn sử dụng liều Amoxicillin 500mg / lần x 3 lần / ngày, liên tục trong 14 – 21 ngày.
• Trẻ em nhỏ 8 tuổi: Liều lượng 50mg / kg / ngày, chia làm 3 lần (liều tối đa 1.5g / ngày).

Viêm khớp, không có rối loạn thần kinh do bệnh Lyme:

• Người lớn: 500 mg/lần x 3 lần/ngày x 28 ngày.

Liều tiêm dự phòng viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn:

• Người lớn: Truyền tĩnh mạch 2g trong vòng 30 phút đến một giờ trước khi thực hiện thủ thuật.
• Trẻ em: Tiêm đường tĩnh mạch 50mg / kg, sử dụng một giờ trước khi thực hiện thủ thuật.

Đối với bệnh nhân suy thận, cần phải giảm liều theo hệ số thanh thải creatinin như sau:

• Clcr < 10 ml / phút: Liều dùng 250 – 500mg / ngày phụ thuộc vào mức độ nhiễm khuẩn.
• Clcr: 10 – 30 ml /phút: Liều dùng 250 – 500 mg / 12 giờ phụ thuộc vào mức độ nhiễm khuẩn.

Thận trọng khi sử dụng Amoxicillin 500mg

Trước khi sử dụng thuốc hãy thông báo cho bác sĩ biết về tình trạng dị ứng. Ngoài ra người bệnh cũng nên thông báo cho bác sĩ về các bệnh lý như hen suyễn, bệnh gan hoặc thận, rối loạn chảy máu hoặc đông máu, tăng bạch cầu đơn nhân hoặc các loại dị ứng khác.

Amoxicillin có thể làm cho thuốc tránh thai kém hiệu quả, do đó hãy thông báo cho bác sĩ về các biện pháp tránh thai để được hướng dẫn đầy đủ.

Phải kiểm tra chức năng gan, thận trong suốt quá trình điều trị dài ngày.

Không sử dụng thuốc khi dị ứng với Amoxicillin hoặc bất cứ loại kháng sinh nào thuộc penicillin.

Kháng sinh có thể gây tiêu chảy trong thời gian sử dụng thuốc hoặc sau khi sử dụng vài tuần. Nếu người bệnh đi tiêu chảy có nước hoặc có máu, hãy thông báo với bác sĩ để được hướng dẫn.

Các đối tượng không được tự ý sử dụng Amoxicillin 500mg bao gồm bệnh thận, tăng bạch cầu đơn nhân, tiêu chảy do kháng sinh, dị ứng thức ăn hoặc thuốc.

Thuốc chỉ được sử dụng cho phụ nữ mang thai và đang cho con bú nếu nhận được sự chỉ định của bác sĩ.

Tác dụng phụ của Amoxicillin 500mg

Amoxicillin 500mg đường uống không gây buồn ngủ nhưng có thể dẫn đến nhiều tác dụng phụ khác, chẳng hạn như:

Tác dụng phụ phổ biến: 

• Buồn nôn
• Nôn mửa
• Tiêu chảy
• Phát ban
• Nhiễm nấm âm đạo

Nếu tác dụng phụ nhẹ, các phản ứng có thể biến mất trong vài ngày hoặc vài tuần. Nếu các tác dụng phụ này nghiêm trọng hoặc không biến mất, hãy thông báo cho bác sĩ.

Tác dụng phụ nghiêm trọng:

Gọi cho bác sĩ ngay lập tức khi nhận thấy các tác dụng phụ nghiêm trọng. Gọi cho cấp cứu nếu nhận thấy các phản ứng gây nguy hiểm đến tính mạng hoặc khi người bệnh cần cấp cứu  y tế. Các tác dụng phụ nghiêm trọng có thể bao gồm các phản ứng và triệu chứng như sau:

• Phản ứng quá mẫn cảm: Các triệu chứng giống như cúm (sốt, đau nhức cơ thể, đau họng), phát ban đỏ hoặc tím lan rộng, nổi mụn nước có thể khiến da bị rách và dẫn đến các vết loét hở.
• Tổn thương gan: Phản ứng phụ này thường hiếm, bao gồm tăng men gan khi xét nghiệm máu, đau bụng (vùng dạ dày), vàng da và mắt, mệt mỏi.

Nếu nhận thấy các tác dụng phụ nghiêm trọng, người bệnh nên thông báo cho bác sĩ để được hướng dẫn cụ thể. Nếu các phản ứng nghiêm trọng, có thể đe dọa đến tính mạng, hãy gọi cho cấp cứu.

Amoxicillin 500mg có thể tương tác với loại thuốc nào?

Viên uống Amoxicillin 500mg có thể tương tác với các loại thuốc, vitamin hoặc các loại thảo mộc khác mà người bệnh đang sử dụng. Tương tác thuốc có thể gây ảnh hưởng hoặc thay đổi cách hoạt động của thuốc, điều này có thể gây hại hoặc ngăn cản thuốc hoạt động tốt.

Để tránh tương tác, hãy thông báo cho bác sĩ về tất cả các loại thuốc, vitamin hoặc thảo mộc người bệnh đang sử dụng. Dưới đây là một số loại thuốc và hoạt chất có thể tương tác với Amoxicillin 500mg:.

Thuốc làm tăng nguy cơ tác dụng phụ của Amoxicillin:

Dùng Amoxicillin với một số loại thuốc có thể làm tăng nồng độ Amoxicillin trong máu và dẫn đến nhiều tác dụng phụ. Một số loại thuốc có thể làm tăng nguy cơ tác dụng phụ bao gồm:

• Probenecid
• Allopurinol

Tương tác làm thay đổi hoạt động và thuốc kém hiệu quả:

• Thuốc làm Amoxicillin kém hiệu quả: Cloramphenicol, Macrolide (erythromycin, clarithromycin, azithromycin), Sulfonamit (chẳng hạn như sulfamethoxazole), Tetracycline (chẳng hạn như tetracycline và doxycycline).
• Amoxicillin có thể khiến các loại thuốc tránh thai kém hiệu quả. Do đó, bác sĩ có thể đề nghị các biện pháp tránh thai an toàn khác.

Hiệu quả của thuốc Amoxicillin 500mg không bị ảnh hưởng bởi thức ăn trong dạ dày, do đó người bệnh có thể sử dụng thuốc trước, trong hoặc sau bữa ăn đều được.

Để sử dụng thuốc an toàn và đạt được hiệu quả tốt, hãy trao đổi với bác sĩ chuyên môn.

Quá liều và cách xử trí

Thuốc Amoxicillin 500mg được sử dụng để điều trị ngắn hạn. Thuốc đi kèm với một số rủi ro và tác dụng phụ nhất định, do đó sử dụng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ hoặc nhà sản xuất.

Một số chỉ dẫn khi quá liều, thiếu liều và ngừng thuốc đột ngột như sau:

• Nếu ngừng thuốc đột ngột: Việc ngừng thuốc trước thời gian được hướng dẫn có thể dẫn đến nhiễm trùng nghiêm trọng hơn.
• Nếu không sử dụng thuốc đúng lịch: Thuốc có thể không hoạt động tốt hoặc ngừng hoạt động hoàn toàn. Để thuốc hoạt động tốt, hãy sử dụng thuốc đúng liều lượng và thời gian như hướng dẫn.
• Nếu dùng thuốc quá liều: Quá liều có thể dẫn đến tiêu chảy và đau dạ dày. Do đó, nếu đã dùng thuốc quá liều hãy gọi cho bác sĩ hoặc đến bệnh viện để được hướng dẫn.
• Nếu bỏ lỡ một liều: Hãy uống thuốc ngay khi nhớ ra liều đã quên. Tuy nhiên nếu đã gần đến giờ dự kiến tiếp theo, hãy chỉ dùng một liều duy nhất. Đừng uống hai liều cùng lúc để bù cho liều đã quên, điều này có thể dẫn đến nhiều tác dụng phụ nguy hiểm.

Những lưu ý khi sử dụng Amoxicillin 500mg

Để sử dụng thuốc đạt hiệu quả tốt nhất và tránh các rủi ro liên quan, người bệnh cần lưu ý một số vấn đề như:

• Sử dụng thuốc tại các thời điểm mà bác sĩ đề nghị.
• Bảo quản thuốc ở nhiều độ phòng từ 15 – 30 độ C. Giữ thuốc này tránh ánh sáng, không bảo quản thuốc ở những nơi ẩm ướt, chẳng hạn như phòng tắm.
• Cần phải kiểm tra định kỳ chức năng gan, thận nếu cần sử dụng thuốc dài ngày.
• Có thể xảy ra các phản ứng quá mẫn cảm ở một số bệnh nhân, đặc biệt là bệnh dị ứng với penicilin. Do đó, trước khi bắt đầu điều trị bằng Amoxicillin, người bệnh cần kiểm tra tiền sử dị ứng với penicilin, cephalosporin hoặc các dị nguyên khác.
• Dùng Amoxicillin cho người suy thận hoặc đã từng bị co giật trước đó, có thể dẫn đến động kinh, co giật dữ dội. Tuy nhiên các phản ứng này rất hiếm gặp.
• Cần uống nhiều nước khi sử dụng thuốc, để tránh nguy cơ thuốc bị kết tinh.
• Bệnh nhân bị phenylketon niệu và bệnh nhân cần kiểm soát lượng phenylalanin cần sử dụng thuốc thận trọng.

Amoxicillin 500mg là thuốc kháng sinh, được sử dụng để điều trị nhiều bệnh lý nhiễm trùng do vi khuẩn gây ra. Sử dụng thuốc cần tuân thủ theo chỉ định và hướng dẫn của bác sĩ chuyên môn. Do đó, người bệnh không được tự ý sử dụng thuốc và cần đến bệnh viện để được chẩn đoán phù hợp nhất.

Tham khảo thêm:

• Thuốc Lapatinib: Công Dụng, Cách Dùng và Thận Trọng
• Thuốc Halixol (ambroxol): Tác dụng, cách dùng, thận trọng