Thuốc Xổ
Loại thuốc: Metamucil, Docusat, Lactitol, Bisacodyl, Cascara, Norgalax, Sorbitol
Biệt dược
Thuốc xổ thường được sử dụng để điều trị táo bón và các bệnh lý có liên quan. Nhóm thuốc này có cơ chế đa dạng nhưng nhìn chung đều có tác dụng giúp đại tiện dễ dàng, làm mềm phân và hạn chế tình trạng đau rát, chảy máu ở hậu môn.
Khi nào nên sử dụng thuốc xổ?
Thuốc xổ là các loại thuốc được sử dụng để điều trị chứng táo bón. Nhóm thuốc này được chia thành nhiều loại bao gồm thuốc nhuận tràng thẩm thấu, thuốc bổ sung chất xơ và chất nhầy, thuốc tăng nhu động ruột, thuốc làm mềm phân và bôi trơn đường ruột.
Mặc dù được chia thành nhiều loại khác nhau nhưng xổ có tác dụng chính là tăng nhu động ruột và làm mềm phân, giảm táo bón. Ngoài ra, thuốc cũng giúp đào thải tất cả cặn bã và độc tố bên trong đường ruột. Thuốc xổ là thuốc điều trị, không phải là sản phẩm hỗ trợ hay thực phẩm chức năng. Chính vì vậy, nhóm thuốc này chỉ được sử dụng trong những trường hợp cần thiết.
Dưới đây là những trường hợp có thể dùng thuốc xổ:
- Đi đại tiện ít hơn 3 lần/ tuần
- Chướng bụng, đau quặn bụng và gặp khó khăn khi đi đại tiện
- Phân cứng, khô gây đau rát và chảy máu vùng hậu môn
Trong trường hợp triệu chứng nặng, bạn có thể dùng thuốc xổ để cải thiện. Tuy nhiên, nếu tình trạng chỉ xảy ra trong thời gian ngắn với mức độ nhẹ, bạn nên cải thiện bằng cách thay đổi chế độ ăn uống, tập thể dục thể thao và uống nhiều nước. Các biện pháp này có thể khắc phục tình trạng phân khô, đại tiện ít mà không cần phải sử dụng thuốc.
10 Loại thuốc xổ an toàn và hiệu quả nhất hiện nay
Hiện nay trên thị trường có khá nhiều loại thuốc xổ. Mỗi loại thuốc sẽ có công thức, đặc điểm và cơ chế riêng. Thông tin về 10 loại thuốc thông dụng sẽ giúp bạn đọc hiểu rõ hơn nhóm thuốc này và lựa chọn được cho mình loại thuốc phù hợp nhất:
1. Sorbitol – Thuốc xổ thông dụng nhất
Sorbitol là loại thuốc xổ được sử dụng phổ biến nhất. Loại thuốc này thuộc nhóm thuốc nhuận tràng thẩm thấu. Cơ chế của thuốc là tăng áp suất thẩm thấu của ruột nhằm tăng lượng nước bên trong ruột non, ruột già. Đồng thời thuốc còn gia tăng nhu động ruột để cơ thể dễ dàng đào thải phân ra bên ngoài.
Với cơ chế trên, thuốc Sorbitol có thể làm mềm phân, giúp đại tiện dễ dàng và hạn chế tình trạng đau rát hậu môn do phân ma sát. Loại thuốc này được sử dụng để điều trị táo bón và chứng đầy hơi, khó tiêu.
Chống chỉ định:
- Hội chứng không dung nạp fructose
- Tắc mật
- Hội chứng tắc hoặc bán tắc ruột chưa rõ nguyên nhân
- Bệnh Crohn
- Viêm loét đại tràng
Bệnh nhân bị hội chứng ruột kích thích nên hạn chế dùng Sorbitol khi đói và cần giảm liều lượng để tránh tình trạng đau bụng, tiêu chảy.
Hướng dẫn sử dụng:
- Pha 1 gói thuốc với ½ cốc nước, khuấy đều và uống trước bữa ăn
- Trường hợp bị khó tiêu có thể dùng ngay khi gặp phải triệu chứng
Sorbitol là thuốc xổ được sử dụng phổ biến và mang lại hiệu quả cao trong điều trị táo bón, khó tiêu. Tuy nhiên, dùng thuốc kéo dài có thể gây rối loạn điện giải và mất nước. Chính vì vậy, chỉ dùng Sorbitol khi cần thiết, đồng thời cần tuân thủ hướng dẫn về liều lượng và thời gian sử dụng tối đa in trên bao bì.
2. Thuốc xổ Duphalac
Duphalac là thuốc xổ chứa chất xơ và chất nhầy. Cơ chế của thuốc là tăng độ ngấm nước và thể tích của phân, từ đó kích thích nhu động ruột một cách tự nhiên, làm mềm phân và giúp phân dễ dàng thoát ra bên ngoài mà không gây đau rát, ma sát lên vùng hậu môn. Duphalac mang lại hiệu quả sau khoảng 48 giờ sử dụng.
Hiện nay, Duphalac được dùng để điều trị táo bón và các bệnh lý có liên quan như bệnh trĩ (lòi dom), nứt kẽ hậu môn, hậu phẫu kết tràng – hậu môn. Vì không làm thay đổi áp suất thẩm thấu của đường ruột nên thuốc Duphalac ít gây rối loạn điện giải như Sorbitol. Dù vậy, bạn vẫn chỉ nên sử dụng loại thuốc xổ này trong trường hợp thật sự cần thiết.
Chống chỉ định:
- Dị ứng với bất cứ thành phần nào trong thuốc
- Mắc bệnh tiểu đường
- Tắc nghẽn ruột, dạ dày không do táo bón
Hướng dẫn sử dụng:
- Có thể nuốt thuốc trực tiếp hoặc pha loãng với nước
- Sử dụng 1 lần/ ngày (thường là buổi sáng)
- Trường hợp bị táo bón cần kết hợp dùng Duphalac với uống đủ 2 lít nước mỗi ngày
Thuốc Duphalac có thể gây đầy hơi trong vài ngày đầu sử dụng. Tuy nhiên, tình trạng này sẽ thuyên giảm nhanh sau khoảng vài ngày. Ngoài ra, những trường hợp dùng liều cao sẽ khó tránh khỏi tình trạng đau bụng và tiêu chảy.
3. Thuốc xổ Forlax
Thuốc xổ Forlax được sử dụng để điều trị chứng táo bón mãn tính. Thành phần chính của thuốc là Macrogol 10.00g và Saccharin Sodium 0.017g. Thuốc được bào chế ở dạng bột pha với hương vị cam bưởi dễ uống. Loại thuốc này có thể dùng cho người lớn và trẻ em trên 8 tuổi.
Forlax thuộc nhóm nhuận tràng thẩm thấu, thuốc có tác dụng liên kết hydro nhằm tăng áp suất thẩm thấu nước của đường ruột. Qua đó giúp làm mềm phân, tăng thể tích phân và giảm táo bón. Thuốc giúp tăng số lần đại tiện nhưng không ảnh hưởng đến hệ vi sinh đường ruột và hầu như không gây rối loạn điện giải.
Chống chỉ định:
- Viêm ruột nặng như bệnh Crohn, phình đại tràng nhiễm độc, viêm loét đại tràng
- Hẹp ruột, tắc ruột hoặc nghi ngờ tắc ruột
- Thủng đường tiêu hóa
- Đau bụng chưa rõ nguyên nhân
- Dị ứng, mẫn cảm với bất cứ thành phần nào trong thuốc
Hướng dẫn sử dụng:
- Dùng 1 gói thuốc hòa tan với 1 ly nước
- Uống thuốc ngay sau khi pha
- Sử dụng 1 lần/ ngày vào thời điểm cụ thể (tốt nhất là vào sáng sớm)
Khi sử dụng thuốc xổ Forlax, bệnh nhân cần bổ sung nhiều chất xơ và uống đủ nước. Ngoài ra, nên tập thể dục mỗi ngày để luyện tập phản xạ ruột, qua đó giúp cải thiện khả năng tiêu hóa và kiểm soát tình trạng táo bón triệt để.
4. Bisacodyl DHG
Bisacodyl DHG là một trong những loại thuốc xổ được sử dụng phổ biến hiện nay. Thành phần chính của thuốc là Bisacodyl với hàm lượng 5mg. Loại thuốc này thuộc nhóm thuốc nhuận tràng tại chỗ triarylmethane, sau khi dung nạp, thuốc sẽ bị thủy phân và kích thích lên niêm mạc tiêu hóa gây tăng nhu động ruột.
Thuốc xổ Bisacodyl DHG thường được dùng để điều trị táo bón và thải sạch ruột trước khi chụp X quang và chuẩn bị cho phẫu thuật. Thuốc có thể dùng cho người trưởng thành và trẻ em từ 10 tuổi trở lên.
Chống chỉ định:
- Dị ứng, quá mẫn với bất cứ thành phần nào trong thuốc
- Chảy máu trực tràng
- Viêm ruột thừa
- Viêm dạ dày – ruột
- Tắc ruột
- Phẫu thuật ổ bụng
Hướng dẫn sử dụng:
- Dùng trực tiếp bằng đường uống
- Trẻ từ 6 – 10 tuổi: Uống 1 viên/ lần vào buổi tối
- Trẻ em trên 10 tuổi và người lớn: Uống 2 viên vào buổi tối
- Nên kết hợp với uống đủ nước, bổ sung nhiều chất xơ và tập thể dục thường xuyên để đạt kết quả tốt nhất
Khi sử dụng thuốc Bisacodyl DHG, cần chú ý phải dùng cách thời điểm uống sữa và thuốc kháng axit ít nhất 1 giờ đồng hồ. Ngoài ra, cần nuốt trọn viên thuốc để đạt kết quả tốt nhất, tuyệt đối không nhai thuốc trước khi nuốt. Thuốc xổ Bisacodyl DHG có thể gây buồn nôn và đau bụng. Nếu gặp phải các tác dụng phụ khác, nên thông báo với bác sĩ để được tư vấn cách xử trí.
5. Thuốc xổ nhuận tràng, thải độc Kokando Byurakku
Kokando Byurakku là viên uống nhuận tràng có xuất xứ từ Nhật Bản. Nhiều nơi quảng cáo viên uống này có tác dụng thanh lọc cơ thể và giải độc, từ đó giúp giảm cân và mang lại vòng eo thon gọn. Tuy nhiên trên thực tế, Kokando Byurakku là thuốc xổ với thành phần chính là Bisacodyl.
Thuốc có tác dụng làm mềm phân và tăng nhu động ruột, từ đó giúp đào thải phân ra khỏi cơ thể một cách nhẹ nhàng. Ngoài ra, thuốc còn hỗ trợ làm giảm tình trạng đầy hơi, chướng bụng do khó tiêu.
Nhìn chung, Kokando Byurakku mang lại hiệu quả tốt trong việc cải thiện chứng khó tiêu và táo bón. Tuy nhiên, đây là thuốc điều trị, không phải là sản phẩm giải độc như các cửa hàng xách tay đang quảng cáo. Chính vì vậy, bạn không nên dùng thuốc một cách tùy tiện.
Hướng dẫn sử dụng:
- Trẻ từ 11 – 15 tuổi: Dùng 1 – 2 viên/ lần/ ngày
- Trẻ từ 15 tuổi trở lên và người trưởng thành: Uống 2 – 3 viên/ lần/ ngày
- Nên dùng trước khi đi ngủ để đạt kết quả tốt nhất
Cần tránh tình trạng lạm dụng viên uống nhuận tràng Kokando Byurakku. Ngoài ra, phụ nữ mang thai, đang cho con bú và người dị ứng, nhạy cảm với Bisacodyl không nên sử dụng loại thuốc này.
6. Metamucil
Metamucil là sản phẩm hỗ trợ điều trị táo bón bằng cách bổ sung chất xơ cho cơ thể. Sản phẩm được bào chế ở dạng bột với hương cam có vị ngọt tự nhiên. Thành phần chính của sản phẩm là chất xơ Psyllium có tác dụng tăng thể tích phân, làm mềm phân và thúc đẩy nhu động ruột.
Metamucil có thể cải thiện tình trạng táo bón, kích thích tiêu hóa, giảm cholesterol và bảo vệ sức khỏe tim mạch. Sản phẩm khắc phục tình trạng táo bón bằng cách bổ sung chất xơ nên hầu như không có tác dụng phụ. Ngay cả khi không bị táo bón, Metamucil vẫn được khuyến khích sử dụng để duy trì hoạt động của hệ tiêu hóa và bảo vệ sức khỏe.
Hướng dẫn sử dụng:
- Hòa 1 – 2 muỗng bột với nước
- Khuấy đều và uống trực tiếp
- Sử dụng khoảng 3 lần/ ngày
Vì sản phẩm có chứa đường nên những bệnh nhân tiểu đường nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng. Metamucil có thể dùng để cải thiện tình trạng táo bón cho người lớn và trẻ em từ 12 tuổi trở lên. Nếu có ý định dùng sản phẩm cho trẻ dưới độ tuổi này, cần tham khảo ý kiến bác sĩ để đảm bảo an toàn.
7. Thuốc xổ Docusat (Ausagel)
Thuốc xổ Docusat (Ausagel) được sử dụng để điều trị táo bón và các bệnh lý có liên quan như nứt kẽ hậu môn, trĩ,… Ngoài ra, thuốc cũng được dùng để làm sạch ruột trước khi X quang ổ bụng. Loại thuốc này có thể dùng cho người lớn và trẻ em từ 6 tháng tuổi trở lên.
Chống chỉ định:
- Dị ứng, mẫn cảm với bất cứ thành phần nào trong thuốc
- Đau bụng cấp, tắc ruột chưa rõ nguyên nhân
Hạn chế tình trạng lạm dụng thuốc vì Docusat có thể gây hạ kali huyết và giảm trương lực đại tràng. Ngoài ra, thuốc cũng có thể gây ra một số tác dụng phụ như tiêu chảy, buồn nôn, ban da, co cứng bụng, đau bụng,…
Không sử dụng thuốc xổ Docusat cho phụ nữ mang thai và đang cho con bú. Ngoài ra, không tự ý kết hợp thuốc với các loại thuốc khác do nguy cơ tương tác cao.
8. Cascara
Cascara là sản phẩm có tác dụng nhuận tràng, chữa táo bón. Thực tế, Cascara là sản phẩm hỗ trợ, không phải là thuốc nên phạm vi chỉ định rộng hơn so với các loại thuốc xổ. Tác dụng chính của thuốc là tăng nhu động ruột và làm mềm phân.
Cascara có thể dùng cho trẻ em và người trưởng thành. Tuy nhiên, cần tránh sử dụng cho phụ nữ mang thai, cho con bú và người dị ứng, quá mẫn với bất cứ thành phần nào trong thuốc. Ngoài ra, nên tránh sử dụng đồng thời Cascara với các loại thuốc nhuận tràng khác, thuốc chống viêm, thuốc lợi tiểu,…
Hướng dẫn sử dụng:
- Cascara được bào chế với nhiều dạng khác nhau. Do đó, bạn nên đọc kỹ hướng dẫn trước khi dùng
- Sử dụng theo liều lượng in trên bao bì
9. Thuốc Lactitol
Lactitol (Lactitol monohydrate) là một trong những loại thuốc xổ được sử dụng phổ biến hiện nay. Thuốc được bào chế ở dạng bột pha uống. Cơ chế của thuốc là tăng thẩm thấu tại chỗ ở đại tràng, nhờ vậy có thể tăng lượng nước trong phần, kích thích nhu động ruột và làm mềm phân. Thuốc phát huy tác dụng sau 72 giờ kể từ thời điểm dùng thuốc.
Không sử dụng thuốc Lactitol cho người bị dị ứng với bất cứ thành phần nào. Ngoài ra, người có bệnh lý phải hạn chế lactose cũng không nên sử dụng loại thuốc này. Trường hợp đau bụng không rõ nguyên do, mắc hội chứng không dung nạp lactose cũng nên thận trọng khi dùng thuốc.
Hướng dẫn sử dụng:
- Pha bột thuốc với lượng nước vừa đủ và dùng uống trực tiếp
- Liều lượng được điều chỉnh tùy theo độ tuổi (vui lòng đọc kỹ hướng dẫn in trên bao bì trước khi dùng)
Thuốc xổ Lactitol có thể gây tiêu chảy, đầy hơi, buồn nôn, tăng natri huyết, nôn mửa, đau bụng,… Ngoài ra, cần thận trọng khi dùng cùng với thuốc nhuận tràng, thuốc kháng sinh và thuốc kháng axit.
10. Thuốc Macrogol
Macrogol là một trong những loại thuốc xổ thông dụng hiện nay. Thuốc có thể dùng cho trẻ em và người trưởng thành. Tác dụng chính của thuốc là tăng lượng nước trong đường ruột và kích thích nhu động ruột, qua đó cải thiện tình trạng táo bón, chướng bụng và đầy hơi.
Không sử dụng thuốc cho bệnh nhân bị đau bụng chưa rõ nguyên do, hội chứng tắc, bán tắc ruột và mắc các bệnh viêm ruột thực thể (bệnh Crohn, viêm loét đại trực tràng). Ngoài ra, trường hợp dị ứng và mẫn cảm với các thành phần trong thuốc cũng cần tránh sử dụng loại thuốc này.
Hướng dẫn sử dụng:
- Pha 1 gói với 1 ly nước
- Uống trực tiếp
- Dùng từ 1 – 2 gói và chỉ nên dùng 1 lần/ ngày
Thuốc Macrogol có tác dụng trong vòng 24 – 48 giờ tính từ thời điểm uống. Khi dùng thuốc, cần uống nhiều nước và bổ sung chất xơ vào chế độ ăn uống để điều hòa nhu động ruột.
Một số vấn đề cần lưu ý khi dùng thuốc xổ
Thuốc xổ có hiệu quả trong việc điều trị táo bón ở cả trẻ em và người lớn. Nhóm thuốc này còn giúp cải thiện tình trạng đầy hơi, chướng bụng và khó tiêu. Tuy nhiên, bên cạnh lợi ích mang lại, thuốc cũng tiềm ẩn không ít rủi ro và tác dụng ngoại ý.
Trước khi sử dụng thuốc xổ, bạn nên cần chú ý một số vấn đề sau:
- Khi gặp phải tình trạng táo bón, đầy hơi và chướng bụng, bạn có thể dùng thuốc xổ để cải thiện. Tuy nhiên, chỉ dùng thuốc tối đa 1 tuần và cần đến ngay bệnh viện nếu tình trạng không cải thiện khi sử dụng thuốc.
- Về cơ bản, thuốc xổ chỉ giúp cải thiện tình trạng táo bón tạm thời. Để ngăn ngừa táo bón tái phát, bạn cần uống đủ 2 lít nước/ ngày, bổ sung chất xơ và thực phẩm giàu probiotic vào chế độ ăn. Bên cạnh đó, nên hạn chế các loại thực phẩm gây táo bón và khó tiêu như món ăn chứa nhiều dầu mỡ, gia vị, protein,…
- Hầu hết các loại thuốc xổ đều được sản xuất để đi qua dạ dày và hấp thu ở đường ruột. Do đó, tránh tuyệt đối tình trạng nhai và nghiền nát thuốc. Nên pha loãng thuốc (đối với thuốc dạng bột) và nuốt trọn viên thuốc (đối với thuốc dạng viên) để đảm bảo hiệu quả điều trị.
- Thuốc nhuận tràng giúp tăng áp suất thẩm thấu ở đường ruột, qua đó làm tăng lượng nước trong phân và làm mềm phân. Tuy nhiên, cơ chế này của thuốc sẽ khiến cho cơ thể bị mất nước. Vì vậy, bạn nên chú ý uống nhiều nước trong thời gian dùng các loại thuốc này.
- Sử dụng thuốc xổ đúng liều lượng khuyến cáo. Dùng thuốc quá liều có thể gây ra tình trạng đầy hơi, tiêu chảy, phân lỏng và khiến đường ruột suy yếu.
- Không lạm dụng thuốc xổ bởi dùng thuốc kéo dài có thể gây mất nước, suy nhược và rối loạn điện giải.
- Các loại thuốc xổ có thể tương tác với một số nhóm thuốc điều trị khác. Chính vì vậy, bạn cần tham khảo ý kiến dược sĩ/ bác sĩ nếu đang điều trị bằng các loại thuốc khác.
Thuốc xổ là nhóm thuốc quan trọng trong điều trị táo bón và các vấn đề sức khỏe có liên quan như trĩ, nứt kẽ hậu môn. Nhóm thuốc này có thể dùng mà không cần toa của bác sĩ. Tuy nhiên, trang bị kiến thức hữu ích sẽ giúp bạn dùng thuốc đúng cách và có thể hạn chế được các tác dụng không mong muốn.
Tham khảo thêm:
