Abacavir điều trị virus HIV như thế nào? Thuốc có tác dụng phụ không?

Abacavir (ABC) là một loại thuốc được dùng để phòng ngừa và điều trị HIV – một siêu vi gây ra hội chứng suy giảm miễn dịch ở người. Và để giúp bạn đọc có cái nhìn tổng quan và đầy đủ nhất chúng tôi sẽ cung cấp những thông tin về công dụng, cách sử dụng, tương tác thuốc, lưu ý khi dùng trong nội dung dưới đây. Bạn đọc hãy theo dõi để có được thông tin hữu ích cho mình.

Abacavir là thuốc gì?

Abacavir thuộc nhóm thuốc trị ký sinh trùng, kháng nấm, kháng virus, chống nhiễm khuẩn. Đây là thuốc dùng để phòng ngừa và điều trị HIV. Tuy nhiên, thuốc được khuyến cáo là không nên sử dụng đơn lẻ mà cần kết hợp với các thuốc điều trị HIV khác để từ đó giúp người bệnh kiểm soát được sự lây nhiễm HIV.

Thành phần chính của thuốc là Abacavir. Đây là một chất ức chế men phiên mã ngược tương tự như nuleosid (NRTI) – một nhóm thuốc chống Retrovirus (các loại virus khi xâm nhập vào cơ thể có thể thực hiện quá trình phiên mã ngược nhờ enzym, đặc biệt là enzym phiên mã ngược là Reverse Transciptase).

1. Dược lực học của thuốc Abacavir

Abacavir là chất ức chế men sao chép ngược dùng trong điều trị virus HIV.

2. Dược động học của thuốc Abacavir

• Khả năng hấp thu: Thuốc Abacavir hấp thu nhanh qua đường uống, tỷ lệ sinh khả dụng theo đường uống của thuốc là 83%.
• Phân phối: Thể tích phân phối của Abacavir là 0.86 ±  0.15 L/kg. Khi sử dụng, thuốc được phân phối nhiều vào máu, liên kết với protein huyết tương khoảng 50%. Ngoài ra, thuốc còn được phân bố ở trong hồng cầu.
• Sự chuyển hóa: Abacavir được chuyển hóa qua gan bởi hệ thống enzym cytocrom P450. Thuốc chuyển hóa bởi enzym dehydrogenase để trở thành 5- axit carboxylic và bởi enzym glucuronyl để thành 5- glucuronide.
• Thải trừ: Abacavir được chuyển hóa theo đường nước tiểu. Khoảng 99% thuốc được bài tiết trong nước tiểu chủ yếu dưới dạng đã chuyển hóa, 1% thuốc abacavir thải trừ dưới dạng không đổi, còn lại có 30% chất chuyển hóa 5 carboxylic axit, 36% 5- chất chuyển hóa glucuronide, và khoảng 15% là các chất chuyển hóa phụ xác định trong nước tiểu.

Tác dụng của thuốc Abacavir là gì?

Khi kết hợp với các loại thuốc trị HIV khác, thuốc Abacavir mang đến tác dụng điều trị cho người bệnh đó là:

• Khi điều trị, thuốc sẽ giúp người bệnh giảm đi số lượng virus HIV trong cơ thể một cách đáng kể để hệ thống miễn dịch có thể làm việc được tốt hơn.
• Một khi hệ miễn dịch hoạt động và làm việc được cải thiện sẽ giúp giảm thiểu khả năng bị các biến chứng của HIV (chẳng hạn các nhiễm trùng mới và ung thư), đồng thời cải thiện chất lượng cuộc sống của người bệnh.
• Thuốc Abacavir cũng có thể được chỉ định sử dụng kết hợp với những loại thuốc HIV khác để làm giảm nguy cơ bị nhiễm HIV sau khi người bệnh tiếp xúc với virus.

Bạn cũng cần phải nhớ rằng, Abacavir không phải là một loại thuốc có công dụng chữa khỏi hoàn toàn HIV. Chính vì vậy, để giảm nguy cơ lây nhiễm HIV cho người khác bạn hãy thực hiện các việc như:

• Tiếp tục dùng thuốc trị HIV đúng và chính xác theo chỉ định của bác sĩ,
• Phải luôn dùng phương pháp ngăn ngừa bệnh hiệu quả như: Bao cao su, tấm bảo vệ miệng latex hoặc polyurethane trong hoạt động tình dục.
• Không sử dụng chung vật dụng cá nhân như bàn chải đánh răng, dao cạo râu, ống tiêm, kim tiêm vì những vật dụng này có thể dính máu hoặc dịch từ cơ thể người bệnh.

Thuốc Abacavir chống chỉ định trong trường hợp nào?

Theo khuyến cáo, thuốc chống chỉ định với 2 trường hợp sau:

• Người bệnh có hiện tượng quá mẫn với bất kỳ thành phần nào có trong thuốc.
• Bệnh nhân suy gan nặng hoặc suy gan vừa cũng chống chỉ định dùng thuốc Abacavir.

Cách sử dụng thuốc Abacavir như thế nào?

Thuốc Abacavir được sản xuất dưới hai dạng và có hàm lượng khác nhau: Dung dịch, thuốc uống 20mg/ml và viên nén, thuốc uống hàm lượng 300mg. Và sử dụng thuốc như thế nào bạn cần phải theo chỉ định của bác sĩ để không ảnh hưởng đến sức khỏe.

1. Vậy, thuốc nên sử dụng như thế nào?

• Cách dùng thuốc thông thường là 1-2 lần một ngày kèm hoặc không kèm thức ăn, hoặc sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ.
• Nếu sử dụng thuốc ở dạng chất lỏng, bạn hãy đo liều lượng thuốc thật cẩn thận với dụng cụ đo hoặc thiết bị đo. Không đong bằng muỗng ăn bình thường vì sẽ có thể lấy không đủ liều lượng.
• Liều lượng sử dụng sẽ dựa vào tình trạng sức khỏe của người bệnh và khả năng đáp ứng điều trị như thế nào.
• Luôn dùng thuốc Abacavir kết hợp với các loại thuốc HIV và sử dụng thuốc liên tục.
• Với trẻ em từ 3 tháng tuổi trở lên có thể dùng thuốc Abacavir, bác sĩ hoặc nhà cung cấp thuốc sẽ quyết định liều lượng dựa trên cân nặng của trẻ. Bác sĩ cũng sẽ là người quyết định việc trẻ nên dùng thuốc dạng viên nén hay dạng lỏng.
• Nếu bạn sử dụng thuốc quá liều thì hãy nhanh chóng liên hệ với nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe hoặc bác sĩ gần nhất.

2. Liều dùng Abacavir cụ thể cho từng trường hợp như thế nào?

Mỗi trường hợp người bệnh sẽ có liều dùng thuốc Abacavir khác nhau. Dưới đây là liều dùng thông thường dành cho người lớn và trẻ em:

– Liều dùng cho người lớn nhiễm HIV: 300mg, uống 2 lần một ngày hoặc 600mg uống duy nhất một lần trong ngày.

– Liều dùng thuốc Abacavir cho trẻ em: Trẻ em từ 3 tháng tuổi trở lên nếu nhiễm HIV sẽ được chỉ định liều lượng như sau:

+ Dung dịch uống: Trẻ uống 8mg/kg, uống 2 lần một ngày và không uống vượt quá 600mg/ngày.

+ Với thuốc dạng viên nén: Tùy thuộc vào cân nặng của trẻ bác sĩ sẽ đưa ra liều lượng thích hợp. Cụ thể:

• Trẻ từ 14-21kg: Liều lượng 150mg, uống 2 lần 1 ngày.
• Trẻ từ 22kg đến dưới 30kg, liều lượng quy định là 150mg uống vào buổi sáng và 300mg uống vào buổi tối.
• Trẻ từ 30kg trở lên sẽ uống thuốc với liều lượng 300mg, uống 2 lần một ngày.

3. Phải làm gì khi quên một liều thuốc Abacavir?

Quên uống thuốc là điều mà nhiều người gặp phải chính vì vậy bạn cần phải lưu ý rõ nếu quên một liều thì cần phải làm gì. Các chuyên gia khuyến cáo, nếu có lỡ quên một liều Abacavir thì bạn hãy làm như sau:

• Trường hợp quên uống một liều thuốc Abacavir bạn hãy dùng liều đã quên ngay khi bạn nhớ ra. Nhưng nếu thời gian nhớ ra gần với giờ uống liều tiếp theo thì hãy bỏ qua liều đã quên và chỉ dùng liều tiếp theo đúng quy định.
• Bạn hãy nhớ là không sử dụng hai liều cùng một lúc để bù cho liều đã quên trước đó.
• Trường hợp bạn ngưng thuốc Abacavir do phản ứng dị ứng thì không bao giờ dùng Abacavir hoặc bất kỳ một loại thuốc có chứa hoạt chất Abacavir nào nữa. Nếu sau khi dùng thuốc Abacavir hoặc các thuốc có chứa hoạt chất này mà bị dị ứng trong vài giờ bạn có thể gặp các triệu chứng nguy hiểm như tụt huyết áp rất thấp, nghiêm trọng hơn là tử vong.
• Trường hợp bạn ngưng thuốc với các lý do khác, trong vài ngày và không bị dị ứng với Abacavir thì hãy trao đổi và tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi dùng thuốc lại.

Thuốc Abacavir gây ra những tác dụng phụ gì?

Bạn hãy ngừng dùng thuốc Abacavir và liên hệ ngay cho bác sĩ nếu xuất hiện các triệu chứng dị ứng từ 2 hoặc nhiều hơn các nhóm tác dụng phụ bên dưới đây:

• Nhóm 1: Sốt
• Nhóm 2: Phát ban
• Nhóm 3: Buồn nôn, nôn, tiêu chảy và đau dạ dày
• Nhóm 4: Có cảm giác bị ốm nói chung, rất mệt mỏi và cơ thể bị đau nhức khó chịu.
• Nhóm 5: Cảm thấy bị khó thở, ho và đau họng.

Thuốc Abacavir có thể gây ra tình trạng nhiễm axit lactic (có nghĩa là sự tích tụ axit lactic trong cơ thể, có thể gây tử vong cho người bệnh). Tình trạng này có thể diễn ra một cách từ từ và có chiều hướng xấu đi theo thời gian.

Nếu có các biểu hiện như: Đau cơ, yếu cơ, tê, ớn lạnh ở cánh tay và cẳng chân, khó thở, đau bụng, buồn nôn, nôn, tim đập không đều hoặc nhịp đập nhanh, người rất yếu, mệt mỏi, chóng mặt thì hãy gọi cấp cứu ngay.

Các tác dụng phụ nghiêm trọng khi dùng thuốc Abacavir

Đây là các tác dụng phụ nghiêm trọng của thuốc nhưng không phải là phản ứng dị ứng. Cụ thể:

• Các biểu hiện đầu tiên của bất kỳ triệu chứng phát ban dù là ở mức độ nhẹ.
• Người bệnh xuất hiện các triệu chứng cúm, cảm giác ớn lạnh, dễ bị bầm tím hoặc chảy máu bất thường, không còn cảm giác ngon miệng, miệng lở loét.
• Cơn đau dữ dội ở bụng trên sau đó lan rộng ra phần lưng.
• Người bệnh có biểu hiện ngứa, chán ăn, nước tiểu có màu sẫm, phân màu đất sét, bị vàng da hoặc mắt.
• Tăng tiết mồ hôi, tay run, lo âu, luôn có cảm giác khó chịu, mất ngủ.
• Tiêu chảy, sụt cân không rõ nguyên do, kinh nguyệt thay đổi (với nữ), bất lực, không còn hứng thú trong quan hệ tình dục.
• Cổ hoặc cổ họng bị sưng (tuyến giáp mở rộng).
• Các ngón tay và ngón chân trở nên yếu ớt và có cảm giác đau nhói như có gai.
• Xuất hiện các vấn đề về hoạt động đi lại, nói, nuốt, thở và chuyển động mắt.
• Đau nặng phần dưới lưng, mất kiểm soát bàng quang hoặc ruột.

Các tác dụng phụ khác ít nghiêm trọng hơn:

• Người bệnh có những giấc mơ kì lạ.
• Nhức đầu, đau tai.
• Có các triệu chứng của chứng cảm lạnh như nghẹt mũi, hắt hơi, viêm xoang.
• Những thay đổi về hình dạng hoặc vị trí mỡ trong cơ thể, đặc biệt là ở phần cánh tay, chân, mặt, cổ, ngực, và thân.

Thực tế không phải ai cũng có những biểu hiện trên, có những trường hợp với những triệu chứng khác và không được đề cập đến.

Tương tác thuốc Abacavir như thế nào?

Sự tương tác giữa thuốc với các thuốc khác hoặc với đồ ăn, đồ uống sẽ làm thay đổi khả năng hoạt động của thuốc hoặc làm gia tăng tác dụng phụ. Do vậy, bạn cần hiểu rõ về vấn đề này.

1. Thuốc Abacavir có thể tương tác với thuốc nào?

Hai thuốc có tương tác với Abacavir đó là Methadone và Tipranavir. Khi sử dụng thuốc bạn cần hỏi ý kiến bác sĩ để có được cách dùng hiệu quả và đảm bảo nhất.

2. Rượu bia và thức ăn có tác dụng với thuốc Abacavir không?

Khi sử dụng thuốc Abacavir với các loại thực phẩm hoặc rượu, bia, thuốc lá… do trong những loại thực phẩm, đồ uống này có chứa các hoạt chất khác nên gây ra ảnh hưởng nhất định dẫn đến hiện tượng đối kháng hoặc hiệp đồng với thuốc.

Chính vì vậy, đọc kỹ hướng dẫn sử dụng thuốc, tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc dược sĩ về việc uống thuốc Abacavir cùng thức ăn, rượu và thuốc lá là điều bạn nên làm.

3. Vấn đề sức khỏe nào ảnh hưởng đến thuốc Abacavir?

Những vấn đề, tình trạng sức khỏe của bạn có thể ảnh hưởng nhất định đến việc sử dụng thuốc như:

• Bệnh đái tháo đường (tiểu đường).
• Bệnh tim.
• Rối loạn lipid máu (cholesterol hay mỡ trong máu cao).
• Cao huyết áp: Cần sử dụng một cách thận trọng, bởi thuốc có thể làm cho bệnh trở nên tồi tệ hơn.
• Các bệnh di truyền (ví dụ, biến thể gen HLA-B gọi là * 5701), tình trạng sức khỏe này có thể làm tăng nguy cơ xuất hiện các tác dụng phụ nghiêm trọng và đe dọa đến tính mạng của người bệnh.
• Những người bị bệnh gan nặng, hoặc vừa không nên sử dụng thuốc Abacavir.

Do vậy, khi bạn gặp phải tình trạng sức khỏe này trước khi dùng thuốc phải báo ngay cho bác sĩ chủ trị để được cân nhắc sử dụng thuốc phù hợp và an toàn.

Khi dùng thuốc Abacavir cần thận trọng những gì?

Trước khi dùng thuốc Abacavir:

• Hãy thông báo cho bác sĩ và dược sĩ biết nếu bạn bị dị ứng với thuốc Abacavir hoặc bất kỳ loại thuốc nào.
• Liệt kê cho bác sĩ và dược sĩ những thuốc được kê toa và không kê toa, các chất dinh dưỡng, chất bổ, sản phẩm thảo dược mà bạn đang dùng.
• Nói cho bác sĩ biết nếu bạn đã hoặc đang có dấu hiệu bị trầm cảm, cao huyết áp, tiểu đường, bệnh tim hoặc cholesterol cao.
• Báo cáo cho bác sĩ biết nếu bạn đang có thai, dự định mang thai hoặc cho con bú. Nếu có thai trong khi dùng thuốc, bạn hãy gọi điện cho bác sĩ, còn trong thời gian cho con bú thì bạn không nên cho bé bú khi dùng Abacavir.
• Nếu bạn có sử dụng rượu thì hãy nói với bác sĩ để sử dụng thuốc một cách an toàn.
• Hãy báo cáo cho bác sĩ nếu bạn đang hút thuốc.

Trong thời thời gian điều trị với thuốc Abacavir:

• Bạn thấy cơ thể của mình xuất hiện những triệu chứng mới.
• Khi cơ thể của bạn bị mất mỡ tại vùng cánh tay, mặt, chân và mông thì hãy nói với bác sĩ điều trị.

Lưu ý dùng thuốc Abacavir khi đang mang thai hoặc cho con bú

Hiện nay, vẫn chưa có đầy đủ các nghiên cứu để xác định và chứng minh rủi ro của thuốc khi dùng trong thời kỳ mang thai và cho con bú.

Tuy nhiên, để đảm bảo nhất cho sức khỏe của mẹ và bé bạn hãy nhớ rằng phải hỏi ý kiến bác sĩ để cân nhắc giữa lợi ích và nguy cơ khi dùng. Thuốc Abacavir thuộc nhóm thuốc C đối với thai kỳ theo Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA). Tức là thuốc thuộc nhóm có thể có nguy cơ với phụ nữ mang thai.

Bảo quản thuốc Abacavir như thế nào?

Bạn nên bảo quản thuốc Abacavir theo hướng dẫn sau để đảm bảo hiệu quả thuốc và bảo vệ môi trường xung quanh:

• Bảo quản thuốc Abacavir ở nhiệt độ phòng từ 20°C đến 25°C.
• Bạn có thể bảo quản thuốc trong tủ lạnh nhưng không được làm chúng bị đông cứng.
• Giữ thuốc trong bình chứa kín ở nhiệt độ phòng, cách nhiệt, độ ẩm và ánh sáng trực tiếp.
• Không giữ thuốc khi không còn cần thiết hoặc khi thuốc hết hạn. Hỏi chuyên gia sức khỏe về việc vứt bỏ thuốc không sử dụng như thế nào một cách an toàn.
• Giữ thuốc Abacavir và tất cả các loại thuốc khác tránh xa tầm tay trẻ em.

Thuốc Abacavir giá bao nhiêu? Mua ở thuốc ở đâu?

Giá bán thuốc Abacavir sẽ có sự khác nhau và chênh lệch giữa các nơi bán và thời điểm bạn mua. Do vậy bạn có thể đến trực tiếp nhà thuốc để tìm hiểu về mức giá cụ thể.

Để mua được thuốc với giá tốt và đảm bảo, tránh tình trạng thuốc hết hạn sử dụng, thuốc kém chất lượng thì bạn hãy lựa chọn các nhà thuốc lớn hoặc nhà thuốc bệnh viện.

Trên đây là những thông tin về thuốc Abacavir mà chúng tôi muốn gửi đến cho bạn đọc. Hy vọng rằng từ chia sẻ này đã giúp bạn hiểu hơn về thuốc cũng như có những lưu ý trước và trong khi dùng thuốc để bảo vệ sức khỏe của mình. Chúc bạn luôn khỏe mạnh!

Wiki Bác Sĩ không đưa ra các lời khuyên, chẩn đoán hay các phương pháp điều trị y khoa.

Thông tin xem thêm: Efavirenz kiểm soát lây nhiễm HIV như thế nào? Cách dùng và liều lượng ra sao?