6 Bài Thuốc Chữa Viêm Đại Tràng Bằng Đông Y Hiệu Quả
Chữa viêm đại tràng bằng Đông y là phương pháp có tính an toàn cao nên được nhiều bệnh nhân lựa chọn. Với các bài thuốc thảo dược kết hợp với liệu pháp châm cứu, y học cổ truyền có thể giúp giảm nhẹ các triệu chứng, loại bỏ căn nguyên của bệnh và thúc đẩy quá trình chữa lành tổn thương trong đại tràng một cách tự nhiên.
Quan niệm của Đông y về bệnh viêm đại tràng
Viêm đại tràng là một thuật ngữ được y học sử dụng để chỉ tình trạng tổn thương, viêm nhiễm ở lớp lót bên trong đại tràng ( còn gọi là niêm mạc ruột già). Bệnh ảnh hưởng đến mọi lứa tuổi, giới tính và gây ra không ít triệu chứng khó chịu cùng các biến chứng nguy hiểm tiềm ẩn cho bệnh nhân.
Đông y xếp bệnh viêm đại tràng vào nhóm bệnh thuộc chứng Phúc thống. Nguyên nhân gây bệnh là do thấp nhiệt, tỳ vị hư, can tỳ bất hòa, can khắc tỳ hay tỳ thận dương hư… Từ đó, các tác nhân gây hại có cơ hội xâm nhập vào trong đại tràng và tấn công trực tiếp vào lớp niêm mạc khiến cho cơ quan này bị tổn thương.
Bệnh viêm đại tràng kéo dài có thể khiến cơ thể bị suy nhược, khả năng tiêu hóa và hấp thụ các chất dinh dưỡng kém. Tình trạng này dần dần sẽ phát sinh thêm nhiều bệnh lý liên quan khác làm giảm chất lượng sống, thậm chí gây nguy hiểm cho tính mạng của người bệnh.
Phương pháp chữa viêm đại tràng bằng Đông y chủ yếu sử dụng các bài thuốc thảo dược để khắc phục các triệu chứng và căn nguyên của bệnh. Ngoài ra, y học cổ truyền còn ứng dụng liệu pháp châm cứu để nâng cao hiệu quả của thuốc điều trị và cải thiện thể trạng cũng như chức năng tiêu hóa cho bệnh nhân.
6 bài thuốc chữa viêm đại tràng bằng Đông y
Trong Đông y, bệnh viêm đại tràng được chia thành nhiều thể khác nhau căn cứ vào đặc điểm bệnh lý cùng nguyên nhân gây bệnh. Mỗi thể cũng có phép trị riêng.
1. Điều trị viêm đại tràng thể tỳ vị hư bằng Đông y
Dấu hiệu nhận biết:
Bệnh nhân bị viêm đại tràng thể tỳ vị hư thường có các triệu chứng như sau:
- Đau bụng âm ỉ. Cơn đau thuyên giảm khi chườm nóng.
- Thay đổi thói quen đi cầu. Có ngày đi 2 – 3 lần, phân nát.
- Cơ thể mệt mỏi
- Chán ăn, mất cảm giác ngon miệng
- Chậm tiêu
- Chướng bụng
- Đầy hơi
- Sắc lưỡi nhợt nhạt, rêu trắng mỏng
- Mạch tế nhược.
Phương pháp điều trị:
- Ôn trung kiện tỳ
- Chỉ tả
Bài thuốc điều trị:
+ Tứ quân tử thang gia giảm:
- Thành phần: Bạch truật, phục linh, đảng sâm, chính hoài ( mỗi dược liệu 12g), quốc lão (5g), ý dĩ (10g), vỏ quýt khô (5g), sa nhân (5g).
- Cách dùng thuốc: Bỏ 1 thang vào ấm, đổ ngập nước và sắc cho đến khi lượng nước ban đầu cô đặc còn một nửa. Chia đều làm 3 phần uống trước các bữa ăn chính khoảng 30 phút.
+ Sâm linh bạch truật tán gia giảm:
- Thành phần: Biển đậu, sâm Ngọc Linh, bạch truật (mỗi dược liệu 12g), quốc lão, trần bì (mỗi dược liệu 5g), liên nhục (8g), lục cốc tử và cát cánh (mỗi vị 10g).
- Cách dùng thuốc: Sắc tất cả lấy nước đặc. Chia đều làm 3 phần uống sau bữa ăn sáng, trưa, tối khoảng 30 phút.
+ Vị Linh thang gia giảm:
- Thành phần: Vỏ quýt khô, quốc lão, can khương (mỗi dược liệu 5g), bạch linh, sơn khương (mỗi vị 12g), hậu phác, nấm lỗ, trạch tả (mỗi dược liệu 10g), mộc hương (8g).
- Cách dùng thuốc: Sắc kỹ chia làm 3 lần dùng. Đều đặn uống mỗi ngày 1 thang để các triệu chứng khó chịu của bệnh viêm đại tràng thể tỳ vị hư nhanh chóng được cải thiện.
2. Bài thuốc chữa viêm đại tràng thể can tỳ bất hòa bằng Đông y
Dấu hiệu nhận biết:
- Đau bụng, cơn đau tăng lên khi căng thẳng quá mức hoặc khi bị kích động
- Đầy bụng
- Sôi bụng
- Tiêu chảy
- Có cảm giác đầy tức ở ngực sườn
- Ăn uống kém
- Ợ chia
- Mạch huyền.
Bài thuốc điều trị:
+ Thống tả yếu phương gia giảm:
- Thành phần: Phòng phong, giải thương, nhân trần, khoai mài (mỗi dược liệu 12g), vỏ quýt khô, chi tử (mỗi dược liệu 8g), bạch truật (16g), mao tra, hương phụ (mỗi dược liệu 6g), táo tàu (3 quả).
- Cách dùng thuốc: Các vị thuốc trên đem gộp thành 1 thang, rửa sạch. Sắc kỹ và chia làm 3 lần uống. Dùng trước các bữa ăn chính 30 phút để thuốc được hấp thụ tốt hơn.
+ Thống tả yếu phương kết hợp với Tứ nghịch tán gia giảm:
- Thành phần: Phòng phong 12g, bạch thược, hoài sơn (mỗi vị 12g), sơn liên (16g), quốc lão (5g), vỏ quýt khô, chi tử (mỗi vị 8g), sài hồ và đổng đình (mỗi vị 6g), táo tàu (3 quả).
- Cách dùng thuốc: Mỗi ngày sắc 1 thang và chia ra uống 3 lần trong ngày cho hết.
3. Bài thuốc Đông y chữa viêm đại tràng thể thấp nhiệt
Dấu hiệu nhận biết:
- Đau bụng từng cơn hoặc đau quặn.
- Tiêu chảy dẫn đến đi ngoài nhiều lần trong ngày
- Phân có sắc vàng và bốc mùi hôi thối
- Nóng hậu môn
- Bề mặt lưỡi đóng rêu vàng, dày, nhớt
- Chất lưỡi đỏ
- Mạch sác
Phương pháp điều trị:
- Hóa trọc chỉ tả
- Thanh nhiệt lợi thấp.
Bài thuốc điều trị:
+ Cát căn cầm liên thang (gia giảm):
- Thành phần: Cát căn, hủ trường, bạch truật, hoạt huyết đằng (mỗi vị 12g), hoàng liên (8g), kim ngân hoa (16g), sinh cam thảo và quảng hoắc hương ( mỗi vị 5g).
- Cách dùng thuốc: Mỗi thang sắc chia làm 3 lần dùng. Qua ngày hôm sau thay thuốc mới. Đây là bài thuốc chữa viêm đại tràng bằng Đông y đang được áp dụng rộng rãi cho bệnh nhân có thể thấp nhiệt.
+ Chỉ tả thang:
- Thành phần: Cát căn, nhẫn đông hoa, xa tiền thảo, rau má sao, lục đình khúc, hậu phác, vương chi liên (mỗi dược liệu 12g), binh lang (8g).
- Cách dùng thuốc: Đều đặn sắc thuốc uống với liệu trình mỗi ngày 1 thang. Thuốc sắc thu được chia làm 3 phần, dùng trước các bữa ăn 30 phút.
+ Chữa viêm đại tràng mãn tính:
- Thành phần: Rau sam 40g (sao), hạn liên thảo 40g (sao đen), đậu đỏ 40g (sao chín), thái dụng 80g (sao đen).
- Cách dùng thuốc: Sắc các dược liệu trên với 250ml nước cho cạn còn 100ml. Chia uống mỗi lần 50ml.
4. Phương pháp điều trị viêm đại tràng thể tỳ thận dương hư bằng Đông y
Dấu hiệu nhận biết:
- Đau bụng ở vùng hạ vị
- Sôi bụng
- Lạnh bụng và chướng nhẹ
- Ăn uống kém, lâu tiêu hóa
- Đi ngoài phân sống và thường hay đi vào lúc sáng sớm
- Bàn chân, bàn tay lạnh
- Lưng đau, gối mỏi
- Mạch trầm tế nhược
- Cơ thể mệt mỏi
- Bệnh ảnh hưởng chủ yếu đến người cao tuổi.
Phép trị:
- Chỉ tả
- Ôn thận trợ tỳ dương.
Bài thuốc trị bệnh:
+ Tứ thần hoàn gia giảm:
- Thành phần: Phá cố chỉ (16g), ngọc quả (8g), ngô vu (3g), quế thanh (5g), ngũ vị tử và gừng khô (mỗi vị 6g), táo tàu (3 quả).
- Cách dùng thuốc: Đem tất cả sắc kỹ và chia thuốc sắc thu được làm 3 lần. Uống trước các bữa ăn chính 30 phút.
+ Phụ tử lý trung kết hợp với Tứ thần thang gia giảm:
- Thành phần: Phụ tử chế, ngọc quả (mỗi vị 8g), đảng sâm, sơn liên, hoài sơn (mỗi vị 12g), gừng khô, chích cam thảo, ngũ vị tử ( mỗi vị 6g), mạy quẻ (5g), phá cố chỉ (16g), ngô vu (3g), táo tàu (3 quả).
- Cách dùng thuốc: Bài thuốc Đông y chữa viêm đại tràng thể tỳ thận dương hư được sử dụng theo hình thức sắc uống. Ngày dùng 1 thang chia làm 3 lần uống.
5. Bệnh viêm đại tràng thể can khắc tỳ và bài thuốc điều trị trong Đông y
Dấu hiệu nhận biết:
- Đau bụng, cơn đau thường lan sang hai bên sườn
- Chướng hơi
- Đầy bụng
- Táo lỏng xen kẽ
- Trong phân có nhiều chất nhầy
- Cơ thể mệt mỏi, dễ cáu gắt
- Chất lượng giấc ngủ kém
- Lưỡi đỏ hồng và đóng rêu trắng hoặc vàng ở trên mặt
- Mạch huyền.
Phép trị:
- Sơ can
- Kiện tỳ
Bài thuốc điều trị:
Thống tả yếu phương gia giảm là bài thuốc chữa viêm đại tràng bằng Đông y đang được sử dụng cho bệnh nhân có thể can khắc tỳ.
- Thành phần: Bạch truật và bạch thược (mỗi dược liệu 12g), quất bì và phòng phong ( mỗi dược liệu 8g).
- Cách dùng thuốc: Trước tiên, người bệnh cần đem bạch truật sao vàng, hạ thổ. Bạch thược cũng cần sao vàng rồi bỏ vào ấm sắc chung với tất cả các vị thuốc còn lại. Chia đều thuốc sắc làm 2 hoặc 3 phần uống hết trong ngày.
6. Bài thuốc chữa viêm đại tràng thể thương thực bằng Đông y
Dấu hiệu nhận biết:
- Đau bụng nhiều. Cảm giác đau thuyên giảm sau khi đi đại tiện xong.
- Sôi bụng, đầy bụng
- Chán ăn, ăn uống kém
- Phân sống
- Ợ chua
- Bề mặt lưỡi đóng rêu dày, bẩn
- Mạch huyền sác.
Phép trị:
- Tiêu thực đạo trệ
Bài thuốc điều trị: Bảo hòa hoàn gia giảm.
- Thành phần: Sơn tra (600g), bán hạ và phục linh (mỗi vị 300g), lục khúc (200g), trần bì và thái phục tử (mỗi vị 100g).
- Cách dùng thuốc: Tất cả tán thành bột mịn, trộn mật làm hoàn. Mỗi lần uống 6 – 12g x 2 lần/ngày.
Điều trị viêm đại tràng bằng Đông y với phương pháp châm cứu
Bên cạnh các bài thuốc điều trị, Đông y còn ứng dụng liệu pháp châm cứu vào trong điều trị viêm đại tràng. Thông qua việc tác động lên huyệt đạo bằng kim châm hay cứu ngải, phương pháp này mang đến nhiều lợi ích cho sức khỏe bệnh nhân như:
- Cân bằng âm dương, làm thông kinh lạc, giúp tăng cường lưu thông khí huyết đến nuôi dưỡng và chữa lành tổn thương trong đại tràng.
- Giảm đau
- Tăng cường chức năng miễn dịch, ức chế phản ứng viêm ở niêm mạc đại tràng.
- Cải thiện các triệu chứng đầy hơi, chướng bụng, táo bón, ăn không tiêu, … do viêm đại tràng gây ra.
- Giúp bệnh nhân bớt mệt mỏi và ngủ ngon giấc hơn.
Các huyệt đạo tác động:
Căn cứ vào từng thể bệnh, thầy thuốc sẽ tiến hành châm cứu vào các vị trí huyệt đạo phù hợp:
+ Thể hàn thấp:
- Huyệt tả thiên khu
- Huyệt trung quản
- Huyệt hợp cốc
- Huyệt túc tam lý…
+ Thể thương thực:
- Huyệt tả thiên khu
- Trung quản
- Tam âm giao
- Thái Bạch
- Túc tam lý…
+ Thể thấp nhiệt:
- Huyệt khúc trì
- Tả thiên khu
- Trung quản
- Túc tam lý
- Âm lăng tuyền
- Hợp cốc
- Nội đình…
+ Thể tỳ vị hư:
- Huyệt trung quản (bổ hoặc cứu)
- Thiên khu
- Tỳ du
- Đại hoành
- Khí hải
- Túc tam lý
- Vị du…
+ Thể can khắc tỳ:
- Huyệt chưởng môn
- Huyệt thái xung
- Can du
- Nội quan
- Túc tam lý
- Chưởng môn
- Kỳ môn…
+ Thể tỳ thận dương hư:
- Huyệt khí hải
- Quan nguyên (bổ hoặc cứu)
- Túc tam lý
- Tỳ du
- Quy lai
- Thận du…
Lưu ý khi chữa viêm đại tràng bằng Đông y
- Phương pháp chữa viêm đại tràng bằng Đông y an toàn cho hầu hết mọi đối tượng khi được áp dụng đúng cách. Tuy nhiên các bài thuốc thảo dược tự nhiên lại cho hiệu quả từ từ nên chỉ thích hợp sử dụng trong giai đoạn nhẹ. Bệnh viêm đại tràng nặng sẽ khó kiểm soát được nếu chỉ điều trị bằng Đông y.
- Thời gian chữa viêm đại tràng bằng Đông y thường kéo dài nên đòi hỏi sự kiên trì của mỗi bệnh nhân. Cần kiên trì uống thuốc hay áp dụng các phương pháp khác theo hướng dẫn của thầy thuốc trong một thời gian nhất định để bệnh tình có sự biến chuyển rõ ràng.
- Không dùng thuốc Đông y cùng lúc với thực phẩm chức năng hay các thuốc trị viêm đại tràng khác có cùng thành phần. Chúng có thể gây quá liều hoặc tương tác với nhau gây phản ứng phụ có hại cho cơ thể.
- Ngoài mức độ nghiêm trọng của viêm đại tràng, hiệu quả nhận được khi dùng thuốc Đông y chữa viêm đại tràng còn phụ thuộc rất lớn vào cơ địa của bệnh nhân. Vì vậy, có thể xảy ra trường hợp bệnh vẫn không thuyên giảm sau một thời gian dài điều trị. Nếu nằm trong nhóm đối tượng này, bạn nên nhờ bác sĩ, thầy thuốc tư vấn để lựa chọn được một phương pháp điều trị bệnh hiệu quả hơn.
Có thể bạn chưa biết
Dành cho bạn hôm nay
Có thể sẽ giúp ích cho bạn
